จดหมายถึงผู้ถือหุ้น

เรียน ท่านผู้ถือหุ้น TIDLOR

ผมมีความยินดีที่จะแจ้งให้ทราบว่าปี 2566 เป็นอีกหนึ่งปีที่บริษัทของเรามีผลการดำเนินงานที่แข็งแกร่งและมีการเติบโตอย่างยั่งยืน แม้จะต้องเผชิญกับอุปสรรคและเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดมากมาย แต่ในปี 2566 บริษัทของเรามีผลประกอบการเติบโตที่แข็งแกร่งกว่าปีที่ผ่านมา โดยเราสามารถเพิ่มส่วนของผู้ถือหุ้นอีก 3.79 พันล้านบาท ซึ่งคิดเป็นการเติบโตร้อยละ 4 ในขณะเดียวกันก็ขยายยอดสินเชื่อคงค้างของเราอีก 97.5 พันล้านบาท (เพิ่มขึ้นร้อยละ 20) และเพิ่มฐานลูกค้าสินเชื่อกว่า 144,610 ราย (เพิ่มขึ้นร้อยละ 16) นอกจากนี้เรายังขายเบี้ยประกันวินาศภัยเป็นจำนวน 8.7 พันล้านบาท (เพิ่มขึ้นร้อยละ 25) อีกด้วย

เมื่อพิจารณาเบื้องต้น อัตราการเติบโตของกำไรสุทธิในตัวเลขหลักเดียวอาจดูน้อยเมื่อเทียบกับปีก่อนๆ แต่หากพิจารณาโดยคำนึงถึงสภาพแวดล้อมในการดำเนินธุรกิจในปี 2566 นั้นมีความยากลำบากมากที่สุดที่ประเทศไทยเคยเผชิญในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ซึ่งเป็นผลให้ผลประกอบการของผู้ให้บริการสินเชื่อที่ไม่ใช่ธนาคารหลายรายหดตัวลงหรือติดลบ ในความเห็นของผม บริษัทของเราสามารถทำผลประกอบการได้ดี เพราะการผ่ามรสุมต้องมีการเตรียมตัวและใช้ทักษะมากกว่าในช่วงเวลาปรกติ

เราเชื่อว่าการเติบโตของบริษัทของเราอยู่บนพื้นฐานที่ดีและมีความยั่งยืน ในขณะที่เรานำพาธุรกิจไปสู่จุดสูงสุดใหม่ เราได้ควบคุมคุณภาพของพอร์ตสินเชื่อ ซึ่งทำให้อัตราส่วนของหนี้ที่ไม่ก่อให้เกิดรายได้ (NPL) ณ สิ้นปี 2566 ลดลงเหลือร้อยละ 1.45 ซึ่งลดลงไปร้อยละ 0.13 จากสิ้นปี 2565 อัตราส่วนค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานต่อรายได้จากการดำเนินงาน (Cost-to-income) ของเรายังลดลงเหลือร้อยละ 54.9 ถึงแม้ว่าส่วนต่างรายได้ดอกเบี้ยสุทธิจะลดลงซึ่งเป็นผลมาจากอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ที่เพิ่มสูงขึ้นในปีที่ผ่านมา อีกหนึ่งองค์ประกอบที่สำคัญคือความสามารถในการบริหารต้นทุนให้มีความยืดหยุ่นและตอบสนองต่อการขยายตัวทางธุรกิจ ส่งผลให้เราสามารถจัดสรรทรัพยากรของเราเพื่อพัฒนาสินทรัพย์ด้านไอทีที่มีคุณภาพสูงขึ้น ทีมผู้บริหารของท่านสามารถทำสิ่งเหล่านี้ให้บรรลุผลสำเร็จได้ในขณะที่ยังคงยึดมั่นตามพันธกิจหลักซึ่งคือการผลักดันให้เกิดบริการทางการเงินที่ทั่วถึงและครอบคลุม (Financial Inclusion) ลงทุนในการพัฒนาความสามารถของผู้บริหารโดยผลักดันให้เกิดผู้นำรุ่นใหม่ที่มีบทบาทมากขึ้น และยังคงพัฒนาบุคลากร เทคโนโลยี ความร่วมมือ และความคิดริเริ่มทางธุรกิจใหม่ๆ ของเราอย่างต่อเนื่อง หนทางในการดำเนินธุรกิจของเงินติดล้อยังยืนยาวและอนาคตของเรายังสดใส หากเราวัดคุณภาพของความสำเร็จของเรานอกเหนือจากตัวชี้วัดทางการเงินไม่กี่ตัวหรือเพียงตัวเลขผลกำไร ปี 2566 ก็เป็นอีกปีหนึ่งที่เรามีความภูมิใจ

ในจดหมายของปีที่แล้ว ผมใช้พื้นที่ส่วนใหญ่ในการอธิบายถึงความเสี่ยงของธุรกิจ การแข่งขัน ตัวเลขทางบัญชี และเทคโนโลยี สิ่งที่มีความสำคัญไม่แพ้กันที่คนมักจะมองไม่เห็นก็คือพันธกิจด้านการให้บริการทางการเงินที่ทั่วถึงและครอบคลุม ซึ่งเป็นพื้นฐานของค่านิยมหลักในการทำงานของเรา เนื่องจากระดับของหนี้ครัวเรือนและหนี้นอกระบบยังคงเป็นประเด็นสำคัญของประเทศ ในจดหมายฉบับนี้ เราจึงอยากแบ่งปันมุมมองของเราในฐานะผู้ประกอบการเกี่ยวกับการให้บริการทางการเงินที่ทั่วถึงและครอบคลุม ซึ่งเป็นเรื่องที่ชาวเงินติดล้อให้ความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง เราตระหนักดีว่าหน่วยงานกำกับดูแล นักการเมือง นักวิชาการ และนักเศรษฐศาสตร์อาจไม่เห็นด้วยกับสิ่งที่เราจะพูด บางทีในปีหน้าเราอาจจะเจาะลึกในหัวข้อพนักงานและวัฒนธรรมองค์กรของเราเพื่ออธิบายแนวทางการสร้างบริษัทโดยยึดตามหลักการสร้างคุณค่าเป็นพื้นฐาน

ผมขอแบ่งจดหมายฉบับนี้ออกเป็นสองส่วน ส่วนแรกเป็นการแสดงออกถึงมุมมองส่วนตัวของผมเกี่ยวกับการให้บริการทางการเงินที่ทั่วถึงและครอบคลุม (Financial Inclusion) หลังจากเป็นผู้สังเกตการณ์ นักวิเคราะห์ และผู้ลงมือปฏิบัติในเรื่องนี้มานานกว่าทศวรรษ ผมเชื่อว่าในที่สุดผมก็เข้าใจปัญหาสังคมเรื่องนี้ได้ดีพอที่จะเสนอกรอบวิธีการแก้ปัญหาที่เป็นไปได้ จดหมายส่วนนี้เขียนขึ้นโดยคำนึงถึงผู้มีส่วนได้เสียที่หลากหลาย และผมหวังว่าจะช่วยชี้แจงความเข้าใจผิดบางประการเกี่ยวกับแนวทางปฏิบัติในธุรกิจนี้ได้

ในส่วนที่สอง คือสรุปผลการดำเนินงานของเงินติดล้อในปีที่แล้วโดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อช่วยให้ท่านผู้ถือหุ้นเข้าใจบริบทในการดำเนินธุรกิจและหลักการที่เราใช้ในการตัดสินใจในการบริหารจัดการบริษัทของท่าน

ส่วนที่ 1: ความคิดของเราเกี่ยวกับการเข้าถึงบริการทางการเงินและผลกระทบ

1. นอกจากเรื่องอัตราดอกเบี้ยยังมีเรื่องอื่นอีกมากมายที่ส่งเสริมการเข้าถึงบริการทางการเงิน
2. สี่หลักการในการลดปัญหาหนี้นอกระบบและความไม่เท่าเทียมกัน
3. รายงานผลกระทบต่อสังคมฉบับแรกของเรา

ส่วนที่ 2: ผลการดำเนินงานของเรา

1. ผลการดำเนินงานเทียบกับแผนงานของบริษัท
2. ธุรกิจสินเชื่อ
3. ธุรกิจนายหน้าประกันภัย
4. บทสรุปและมุมมองในปีถัดไป

ส่วนที่ 1 บริการทางการเงินที่ทั่วถึงและครอบคลุมและผลกระทบ

ในจดหมายถึงผู้ถือหุ้นสองฉบับแรกของผม ผมย้ำถึงความมุ่งมั่นในการช่วยให้ประชากรกลุ่มฐานรากของประเทศสามารถเข้าถึงบริการทางการเงินในระบบและนั่นกลายเป็นพันธกิจของบริษัท ผมจะขยายความในเรื่องนี้เพื่อชี้แจงว่าความเชื่อของชาวเงินติดล้อในการสร้างการเปลี่ยนแปลงเกิดจากแรงผลักดันของความตั้งใจจริงของเราในการช่วยเหลือกลุ่มลูกค้าที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการทางการเงินจากธนาคาร ซึ่งนำไปสู่การออกแบบผลิตภัณฑ์ที่เหนือกว่าและนำไปสู่ผลการดำเนินงานทางธุรกิจได้อย่างไร องค์กรของเรายึดมั่นในพันธกิจนี้ไม่ใช่เพราะมันสร้างหัวข้อข่าวหรือช่วยสร้างแบรนด์ที่ดี แต่เป็นเพราะมันเกิดประโยชน์ต่อสังคม สร้างความแข็งแกร่งและความยั่งยืนให้ธุรกิจของเรา และสะท้อนถึงสิ่งที่ชาวเงินติดล้อให้คุณค่าอย่างลึกซึ้ง การทำงานอย่างหนักเพื่อสร้างสมดุลระหว่างจุดมุ่งหมาย ผลกำไร และการสร้างบุคลากร คือสิ่งที่ทำให้บริษัทนี้มีความพิเศษ

หัวข้อนี้มีความสำคัญเป็นพิเศษเนื่องจากช่วงที่ผมร่างจดหมายฉบับนี้ในช่วงปลายไตรมาส 4 ของปี 2566 รัฐบาลไทยได้ประกาศแผนการต่อสู้กับปัญหาหนี้นอกระบบ ซึ่งเป็นปัญหาเทียบเท่ากับปัญหาการค้าทาสยุคใหม่ แม้ว่าแนวคิดของรัฐบาลชุดนี้อาจดูเหมือนสอดคล้องกับเป้าหมายของเงินติดล้อในการช่วยบรรเทาปัญหาความยากจน แต่ผมกลับมีความกังวลว่าอาจจะก่อให้เกิดความเข้าใจผิดในเรื่องที่เกี่ยวกับอัตราดอกเบี้ยในหมู่คนทั่วไปและหน่วยงานต่าง ๆ ของรัฐ ผมอยากจะกล่าวอย่างชัดเจนว่าเงินติดล้อไม่มีความเกี่ยวข้องกับกับพรรคการเมืองใด ๆ และข้อความนี้ไม่ควรถูกตีความว่าเป็นการไม่ออกความคิดเห็นของเราต่อนโยบายและแนวปฏิบัติอันใดอันหนึ่ง ความสามารถในการแยกเรื่องการเมืองออกจากนโยบายมีความสำคัญต่อบทบาทในสังคมของพวกเรา

ในฐานะขององค์กร เงินติดล้อเป็นองค์กรที่แสดงความคิดเห็นในเรื่องการพัฒนาด้านการเข้าถึงบริการทางการเงิน ความโปร่งใส ความรู้พื้นฐานทางการเงิน และมาตรฐานการให้บริการอย่างตรงไปตรงมามานานหลายปี ซึ่งความเห็นของเราในบางครั้งก็ไม่เป็นที่นิยมนัก ในฐานะองค์กรที่มุ่งมั่นที่จะเป็นส่วนหนึ่งของการแก้ปัญหาความไม่เท่าเทียมกัน เรารู้สึกว่าเราจำเป็นต้องแบ่งปันมุมมองของเราที่ได้รับการหล่อหลอมจากประสบการณ์ทั้งทางทฤษฎีและปฏิบัติ และสังเคราะห์ออกมาเป็นข้อมูลเชิงลึก ความคิดริเริ่ม และแนวทางที่สามารถนำไปปฏิบัติได้

นอกจากนี้ เรามองว่าการสร้างผลกระทบและการให้บริการทางการเงินที่ทั่วถึงและครอบคลุม เป็นสิ่งที่ต้องมีในผู้ประกอบการที่ดีในธุรกิจนี้ ที่ผ่านมาความเห็นอกเห็นใจและความเข้าใจในข้อจำกัดของลูกค้าของเรานำมาซึ่งความสามารถในการพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการที่เป็นนวัตกรรมและตอบโจทย์ความต้องการของลูกค้า นอกจากนี้ เรายังเชื่อมั่นว่าความสำเร็จด้านผลประกอบการขององค์กรในอนาคตจะเกิดขึ้นจากความตั้งมั่นในการพัฒนาการให้บริการทางการเงินที่ทั่วถึงและครอบคลุมอย่างแท้จริง

การสร้างผลกระทบต่อสังคมในการปล่อยสินเชื่อเพื่อลูกค้ารายย่อยไม่ใช่แค่การกำหนดอัตราดอกเบี้ยให้ต่ำเท่านั้น ที่จริงแล้วอัตราดอกเบี้ยในปัจจุบันอาจจะต่ำเกินไปหากเราต้องการส่งเสริมการเข้าถึงบริการทางการเงินอย่างแท้จริง

เรื่องที่เป็นหัวข้อถกเถียงที่เห็นได้ชัดเจนที่สุดในหมู่ผู้เชี่ยวชาญ ผู้กำหนดนโยบาย นักการเมือง และผู้ประกอบการคืออัตราดอกเบี้ย ปัจจุบันอัตราดอกเบี้ยสินเชื่อทะเบียนรถของประเทศไทยถูกจำกัดไว้ที่ร้อยละ 24 ต่อปี และมีกฎระเบียบที่ชัดเจนในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการให้สินเชื่อ ซึ่งรวมไปถึงลำดับการรับชำระหนี้ แนวทางการทำการตลาด และการคิดค่าธรรมเนียมในการติดตามหนี้ อย่างไรก็ตาม การถกเถียงในวงสาธารณะส่วนใหญ่โดยนักวิชาการ บุคคลสาธารณะ และหน่วยงานกำกับดูแล มักจะมุ่งเน้นไปที่เรื่องของอัตราดอกเบี้ย โดยคนส่วนใหญ่มีความเห็นว่าเพดานดอกเบี้ยในปัจจุบันสำหรับผลิตภัณฑ์สินเชื่อทะเบียนรถ (ร้อยละ 24 ต่อปี) เป็นอัตราดอกเบี้ยที่สูงเกินไป และสร้างภาระแก่ผู้กู้ และเรามักจะได้ยินคำว่า “ขูดเลือดขูดเนื้อ” เมื่อมีการถกเถียงกันในเรื่องอัตราดอกเบี้ย แต่ในทางตรงกันข้าม เราพบว่าโดยทั่วไปแล้วผู้กู้ยืมกลับมีมุมมองที่ตรงกันข้าม เราจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเข้าใจเหตุผลเบื้องหลังมุมมองนี้

เป็นเวลากว่าทศวรรษที่ทีมผู้บริหารของเราได้ศึกษาเรื่องสินเชื่อไมโครไฟแนนซ์และเป็นผู้สังเกตการณ์พฤติกรรมของลูกค้าอย่างละเอียด ซึ่งเราจะให้ข้อมูลเชิงลึก 6 ข้อที่เราได้รับจากประสบการณ์ที่สั่งสมมาจากการให้บริการกลุ่มลูกค้าที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการทางการเงินจากธนาคารได้ บทเรียนที่เราได้เรียนรู้หลังจากการเอาชนะอคติจากประสบการณ์ของเราเองในฐานะพนักงานกินเงินเดือนทำให้เราสามารถบอกเหตุผล 3 ข้อ ว่าทำไมอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 24 ต่อปีจึงไม่ได้ทำให้ผู้ประกอบอาชีพอิสระรู้สึกยากลำบากกับอัตราดอกเบี้ยในระดับนี้ ความเห็นอกเห็นใจและการมองโลกผ่านสายตาของผู้กู้เป็นก้าวแรกในการออกแบบผลิตภัณฑ์และบริการที่ตอบโจทย์ครอบคลุม ใช้งานได้ มีความรับผิดชอบ เป็นที่น่าพอใจ และยั่งยืน เราจะให้ข้อมูลเชิงลึกอีก 3 ข้อเกี่ยวข้องกับการให้บริการกลุ่มลูกค้าที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการทางการเงินจากธนาคาร

นอกจากนี้ ผมยังมีข้อโต้แย้งอีกว่า ทำไมอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 24 ต่อปี ซึ่งเป็นเพดานอัตราดอกเบี้ยตามกฎหมาย จึงควรเพิ่มขึ้นในระยะสั้นถึงกลาง หากประเทศไทยต้องการต่อสู้กับปัญหาสังคมของหนี้นอกระบบอย่างยั่งยืน

ข้อมูลเชิงลึก 1. ความอ่อนไหวต่ออัตราดอกเบี้ยถูกขับเคลื่อนด้วยความเร็วในการหมุนเวียนทางธุรกิจ: บทเรียนจากแม่ค้าชาวนิการากัว

เหตุผลแรกที่ลูกค้าของเงินติดล้อสามารถยอมรับอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 24 ต่อปีได้อย่างง่ายดายนั้น เกี่ยวข้องกับแนวคิดเรื่องความเร็วในการหมุนเวียนทางธุรกิจ เพื่ออธิบายเรื่องนี้ ผมขอใช้ข้อความจากหนังสือ What the CEO Wants You To Know โดยกูรูด้านการจัดการ Ram Charan ซึ่งระบุไว้ดังต่อไปนี้:

เมื่อหลายปีก่อน ผมพานักศึกษา MBA กลุ่มหนึ่งไปตลาดกลางแจ้งใกล้มานากัว (Managua) ประเทศนิการากัว (Nicaragua) ที่นั่นพ่อค้าแม่ค้า (ส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง) ขายทุกอย่างตั้งแต่สับปะรดไปจนถึงเสื้อเชิ้ตและสร้อยคอ เราเข้าไปหาผู้หญิงคนหนึ่งที่กำลังขายเสื้อผ้าในร้านเล็กๆ แห่งหนึ่ง และผมก็ถามเธอว่า เธอได้เงินมาชำระค่าสินค้าของเธอได้อย่างไร เธอบอกว่าเธอยืมมันมา โดยจ่ายดอกเบี้ยร้อยละ 2.5 ต่อเดือน นักเรียนที่คิดเลขเร็วคนหนึ่งคำนวณ ร้อยละ 2.5 คูณ 12 เดือน และพูดขึ้นมาว่าอัตราดอกเบี้ยสูงถึงร้อยละ 30 ต่อปี ผู้หญิงคนนั้นมองผมด้วยสายตาไม่พอใจและพูดเป็นภาษาสเปนว่านักเรียนคนนั้นผิด เมื่อทบต้นทุกเดือน อัตรานี้อยู่ที่ร้อยละ 34 ต่อปี เธอทำกำไรได้เท่าไหร่? เพียงร้อยละ 10 แล้วเธอจะอยู่รอดจากการกู้ยืมเงินจากเจ้าหนี้นอกระบบที่เรียกเก็บเงินร้อยละ 34 ต่อปีได้อย่างไร? เราต้องถาม ด้วยความรำคาญกับความโง่เขลาของคำถาม เธอจึงทำมือเป็นวงกลมหลายครั้งในอากาศ ท่าทางของเธอหมายถึงการหมุน - การหมุนของสินค้าคงคลัง เธอรู้โดยสัญชาตญาณว่าการได้รับผลตอบแทนที่ดีนั้นมีสององค์ประกอบ ได้แก่ อัตรากำไรและความเร็วในการหมุนสินค้าคงคลัง ถ้าเธอขายเสื้อได้ราคา 10 ดอลลาร์ เธอทำกำไรได้เพียง 1 ดอลลาร์ เพื่อจ่ายดอกเบี้ยเงินกู้และเติมสต๊อกรถเข็น เธอต้องขายสินค้าซ้ำแล้วซ้ำเล่าในระหว่างวัน ยิ่งเธอขายได้มากเท่าไหร่ เธอก็ยิ่งสะสม “ร้อยละ10” มากขึ้นเท่านั้น คำว่า "ความเร็วในการหมุนเวียนทางธุรกิจ" อธิบายแนวคิดเกี่ยวกับความเร็ว การหมุนเวียน และการเคลื่อนไหว ลองนึกถึงวัตถุดิบที่เคลื่อนย้ายผ่านโรงงานและกลายเป็นผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป และนึกถึงผลิตภัณฑ์สำเร็จรูปเหล่านั้นที่ย้ายออกจากชั้นวางไปยังลูกค้า นั่นคือความเร็วในการหมุนเวียนทางธุรกิจ

ตัวอย่างนี้เป็นเรื่องเกี่ยวกับบุคคลที่มีรายได้อัตรากำไรขั้นต้นร้อยละ 10 ต่อหน่วยสินค้าคงคลัง และจ่ายดอกเบี้ยร้อยละ 2.5 ต่อเดือน (ทบต้นก็คือร้อยละ 34 ต่อปี) ลองนึกภาพพ่อค้าแม่ค้าที่กำลังขายอาหารหรือเคสโทรศัพท์มือถือซิลิโคนที่มักพบตามพื้นที่ค้าปลีกของห้างสรรพสินค้า อัตรากำไรขั้นต้นจากสินค้าอุปโภคบริโภคสูงกว่าร้อยละ 10 เป็นอย่างมาก ซึ่งโดยปกติจะอยู่ที่ประมาณร้อยละ 60-75 ซึ่งหมายความว่าพวกเขาจะได้รับผลตอบแทนร้อยละ 200-300 ในแต่ละเคสที่ขาย ในตัวอย่างนี้ อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 2.5 ต่อเดือนถือเป็นต้นทุนที่ค่อนข้างน้อย หากการหมุนของสินค้าคงคลังเป็นสองครั้งต่อเดือน ต้นทุนในการหมุนเวียนสินค้าคงคลังในแต่ละรอบจะอยู่ที่เพียงร้อยละ 1.25 ของรายได้ จากตัวอย่างนี้ เป็นที่เข้าใจได้ว่าทำไมเจ้าของธุรกิจขนาดเล็กจึงยินดีจ่ายแม้กระทั่งร้อยละ 10 หรือสูงถึงร้อยละ 30 ต่อเดือน ซึ่งเป็นอัตราดอกเบี้ยปกติที่เจ้าหนี้นอกระบบทั่วประเทศไทยเรียกเก็บ

ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เราพยายามประเมินรายได้ของผู้ประกอบการรายย่อย เราไม่เคยพบร้านค้าปลีกหรือผู้ขายอาหารรถเข็นคิดอัตรากำไรเพียงร้อยละ 10 ดังที่กล่าวไว้ในตัวอย่างของประเทศนิการากัว โดยทั่วไปแล้ว กำไรขั้นต้นต่อหน่วยจะอยู่ที่ร้อยละ 50 (ราคาขายเป็นสองเท่าของต้นทุนสินค้าหรือวัตถุดิบ) และนั่นคืออัตรากำไรระดับล่างเมื่อเราพูดถึงธุรกิจค้าปลีก

เราอยากให้ท่านลองตรวจสอบสิ่งนี้ด้วยตนเอง ให้ลองสัมภาษณ์ผู้ขายอาหารในร้านที่ท่านชื่นชอบ และถามพวกเขาเกี่ยวกับราคาค่าเช่าร้าน วัตถุดิบ ค่าจ้างรายวันที่จ่ายให้กับพนักงาน (ถ้ามี) และความถี่ที่ต้องเติมสินค้าการคำนวณง่ายๆ จะช่วยให้ท่านทราบว่าอัตรากำไรขั้นต้นนั้นสูงและต้นทุนส่วนใหญ่ขับเคลื่อนโดยค่าใช้จ่ายและการจัดจำหน่าย ไม่ใช่วัตถุดิบ แม้ว่าตัวอย่างข้างต้นได้พูดถึงผู้ประกอบการในอเมริกากลาง แต่ก็สามารถนำไปใช้กับแทบทุกประเทศได้ เนื่องจากเศรษฐศาสตร์การค้าปลีกขั้นพื้นฐานและพฤติกรรมของผู้ต้องการเงินกู้เป็นเรื่องปกติและสอดคล้องกันทั่วโลก

เกร็ดเล็กเกร็ดน้อยเรื่องหนึ่งที่ผมพบก็คือ แม้ผู้หญิงชาวนิการากัวจะเข้าใจแนวคิดของดอกเบี้ยทบต้น แต่ไม่คิดว่าผู้กู้ที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการทางการเงินจากธนาคารในประเทศไทยเข้าใจเรื่องเหล่านี้ เราพบว่าประชากรที่อยู่ฐานล่างของพีระมิดทางเศรษฐกิจและสังคมมักจะมองอัตราดอกเบี้ยที่เสนอในรูปแบบของอัตราดอกเบี้ยรายเดือนแบบเงินต้นคงที่ เนื่องจากการคำนวนดอกเบี้ยลักษณะนี้ง่ายกว่าในการคำนวณภาระดอกเบี้ยและการผ่อนชำระโดยใช้เครื่องคิดเลข ในความเป็นจริง คนที่ได้รับการศึกษาในระดับมหาวิทยาลัยส่วนใหญ่ที่ไม่ได้เรียนด้านการเงิน มีความลำบากในการแยกแยะเงินกู้ที่มีอัตราดอกเบี้ยแบบเงินต้นคงที่กับอัตราเงินกู้รายปี และคนส่วนน้อยลงไปอีกที่สามารถแปลงอัตราเงินกู้ดังกล่าวได้

ผู้ที่อยู่ในแวดวงไมโครไฟแนนซ์ทั่วโลกมีแนวคิดในการลดความซับซ้อนในการสื่อสารสำหรับผู้มีความรู้ทางการเงินน้อย โดยแนวคิดดังกล่าวได้รับการสนับสนุนจากบริษัทที่เน้นลูกค้าเป็นศูนย์กลาง เช่น IDEO ซึ่งเป็นโครงการที่ได้รับการสนับสนุนจากมูลนิธิ Bill and Melinda Gates Foundation ที่เรียกว่า Last Mile Money ในคู่มือออนไลน์ Financial Confidence Playbook ของ Last Mile Money ได้ให้คำแนะนำเป็นพิเศษกับเหล่านักการเงินที่ต้องการสนับสนุนการเข้าถึงบริการทางการเงินว่า “อย่ายึดติดตัวเลขร้อยละต่างๆ และพยายามอธิบายข้อตกลงในภาษาที่เข้าใจง่าย” พูดง่ายๆ คือให้พูดเป็นจำนวนที่ต้องจ่ายที่แน่นอน (แปลว่าให้แปลงอัตราดอกเบี้ยเป็นจำนวนงวดรายเดือน รายสัปดาห์ หรือรายวัน) ซึ่งเป็นตัวเลขที่มีประโยชน์มากกว่าสำหรับผู้กู้ในการพิจารณาความสามารถในการจ่าย ควบคู่ไปกับให้ข้อมูลอัตราดอกเบี้ยเพื่อความโปร่งใส ซึ่งข้อเสนอแนะนี้ตรงกันข้ามกับนโยบาย "การให้สินเชื่ออย่างรับผิดชอบและเป็นธรรม" ที่ออกโดยหน่วยงานกำกับดูแล ที่กำหนดให้ผู้ให้สินเชื่อทุกรายให้ข้อมูลอัตราดอกเบี้ยในรูปแบบร้อยละต่อปีอย่างเด่นชัดเมื่อสื่อสารกับผู้ขอสินเชื่อ

ข้อมูลเชิงลึก 2. ผู้กู้ให้ความสำคัญกับความสามารถในการชำระหนี้มากกว่าอัตราดอกเบี้ย (ควรแยกพิจารณา แม้ทั้งสองสิ่งนี้จะเกี่ยวข้องกัน): บทเรียนจากการสังเกตธุรกิจหนี้นอกระบบและการศึกษาข้อมูลทางการเงินของผู้ประกอบอาชีพอิสระ

เหตุผลที่สองว่าทำไมลูกค้าของเงินติดล้อจึงสามารถจ่ายดอกเบี้ยร้อยละ 24 ต่อปีได้อย่างง่ายดาย คือ ลูกค้ามักจะมองว่าจำนวนเงินที่ต้องผ่อนชำระต่อเดือนเป็นสิ่งสำคัญของการกู้เงิน ไม่ใช่อัตราดอกเบี้ย สิ่งนี้ไม่ต่างกับการที่คนส่วนใหญ่คิดเกี่ยวกับความสามารถในการซื้อเมื่อซื้อสินค้าที่จับต้องได้ การพิจารณาว่าสินค้ามี "ราคาเหมาะสม" หรือไม่นั้น เกิดขึ้นเมื่อผู้ซื้อเปรียบเทียบจำนวนเงินที่ต้องจ่าย (หรือราคา) กับเงินทุนที่มีอยู่ หากราคาของสินค้าสูงกว่าเงินทุนที่ผู้ซื้อมีอยู่ สินค้านั้นจะถือว่าไม่สามารถจ่ายได้ และสามารถมองในทางกลับกันเช่นกัน ในทางเดียวกัน สำหรับผู้ที่ไม่สามารถกู้จากธนาคารได้ ความสามารถในการจ่ายเงินของพวกเขาจะสัมพันธ์กับจำนวนการผ่อนชำระหรือจำนวนเงินที่ผู้กู้จะต้องจ่ายคืนต่อครั้ง หากพูดถึงต้นทุนของการกู้ยืม ผู้คนจะสับสนระหว่างเงินต้นบวกดอกเบี้ยหรือเฉพาะดอกเบี้ย หากเราค้นหาคำว่า "ต้นทุนของเงินกู้” ก็จะเจอคำจำกัดความที่หลากหลาย

ลูกค้าของเราอยู่ในกลุ่มที่ถือว่าจำนวนเงินทั้งหมดที่ต้องชำระคืน (เงินต้นบวกดอกเบี้ย) เป็นต้นทุนของเงินกู้ สิ่งที่พวกเขากังวลมากที่สุดคือ จำนวนเงินที่ต้องผ่อนชำระต่อเดือนและระยะเวลาในการผ่อน การทำความเข้าใจธรรมชาติของรายได้ที่ไม่สม่ำเสมอของลูกค้าของเราจะช่วยอธิบายพฤติกรรมนี้ได้

ตัวอย่างเช่น หากเราเปรียบเทียบรายได้ของชาวนากับคนขับจักรยานยนต์รับจ้าง ชาวนาเก็บเกี่ยวพืชผลปีละครั้งหรือสองครั้ง ซึ่งขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น ปริมาณน้ำฝน ที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ของที่ดิน และวิธีการเพาะปลูก การประกอบอาชีพตามฤดูกาลเหล่านี้จะทำให้รายได้ของเกษตรกรพุ่งสูงขึ้นและกระจุกตัวในช่วงเก็บเกี่ยวและการเพาะปลูก ตรงกันข้ามกับคนขับจักรยานยนต์รับจ้างในกรุงเทพฯ ซึ่งรายได้ผันผวนตามสภาพอากาศในแต่ละวัน ช่วงเทศกาลวันหยุด และสภาพการจราจรที่ไม่แน่นอน เมื่อลูกค้ากลุ่มนี้มาหาเราเพื่อขอสินเชื่อ หลังจากจัดลำดับความสำคัญว่าจำนวนเงินที่พวกเขาจะได้รับนั้นเหมาะสมและเพียงพอกับความต้องการอันเร่งด่วนของพวกเขาแล้ว คำถามต่อไปของพวกเขาคือ จำนวนเงินที่ต้องผ่อนชำระต่อเดือนและระยะเวลาในการผ่อน ไม่ใช่อัตราดอกเบี้ย และจากลักษณะของรายได้ที่ไม่แน่นอน ทางเลือกที่เหมาะสมกับผู้กู้กลุ่มนี้คือ การเลือกเงินกู้ที่มีจำนวนเงินที่ต้องผ่อนชำระต่อเดือนต่ำกว่า (นั่นคือ จำนวนเงินที่พวกเขาสามารถจ่ายได้) เพื่อลดโอกาสที่พวกเขาจะชำระคืนเงินกู้ไม่ไหว

จากลูกค้ามากกว่า 2.5 ล้านรายที่เราให้บริการในช่วงห้าปีที่ผ่านมา ร้อยละ 70 เป็นเกษตรกรที่ประกอบอาชีพอิสระ ผู้ประกอบการรายย่อย และเจ้าของธุรกิจขนาดเล็ก ซึ่งรายได้ผันผวนอย่างมากและขึ้นอยู่กับแหล่งรายได้ของพวกเขา โดยลูกค้าเกือบทุกราย เลือกจำนวนผ่อนชำระที่เหมาะสมมากกว่าการเลือกอัตราดอกเบี้ย

ในสถานการณ์เฉพาะของการกู้ยืมสินเชื่อทะเบียนรถ บางครั้งผู้กู้ไม่ได้ต้องการวงเงินกู้ที่สูง ในกรณีนี้ เมื่อความต้องการเงินสดในขณะนั้นมีน้อยกว่ามูลค่าของรถยนต์ พวกเขาเผชิญกับภาวะที่กลืนไม่เข้าคายไม่ออก: พวกเขา (ก) กู้เฉพาะจำนวนเงินที่ต้องการเพื่อประหยัดดอกเบี้ยและได้ประโยชน์จากการผ่อนชำระที่น้อยลง หรือ (ข) ขอวงเงินกู้สูงสุดที่สามารถทำได้เมื่อเทียบกับมูลค่าของสินทรัพย์ที่นำมาวางเป็นหลักประกัน เนื่องจากพวกเขามีรถที่จะใช้เป็นหลักประกันเพียงคันเดียว และไม่สามารถคาดเดาปัญหาทางการเงินที่พวกเขาอาจเผชิญในอีกไม่กี่วัน ไม่กี่สัปดาห์ หรือไม่กี่เดือนข้างหน้า โดยปกติหากผู้กู้คาดว่าสามารถผ่อนชำระไหว ผู้กู้มักจะเลือกทางเลือกที่มีต้นทุนการกู้ยืมที่สูงแต่เสี่ยงน้อย โดยเลือกรับวงเงินสูง เพื่อให้มีเงินสดเหลืออยู่ในมือเล็กน้อย ข้อสังเกตของเราคือ ลูกค้าสามารถจัดการความเสี่ยงด้วยตนเอง โดยการลดจำนวนการผ่อนชำระต่อเดือนให้น้อยที่สุดและพยายามหลีกเลี่ยงการถูกยึดทรัพย์สินที่จำนำไว้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เพื่อแก้ปัญหาของลูกค้าต่อสถานการณ์นี้เราได้ออกผลิตภัณฑ์ “บัตรติดล้อ” ช่วยให้ลูกค้ามั่นใจได้ว่าจะสามารถเข้าถึงเงินทุนได้มากขึ้นในภายหลังแม้ว่าลูกค้าจะขอรับสินเชื่อแค่จำนวนที่ต้องการในครั้งแรกก็ตาม

หลังจากศึกษาและแข่งขันกับผู้ให้บริการเงินกู้นอกระบบเป็นเวลาหลายปี เราสามารถสรุปได้ว่าการที่ผู้กู้ไม่สามารถจัดการความสามารถในการผ่อนชำระ ในจำนวนเงินผ่อนชำระต่อเดือนที่น้อยลงและเงื่อนไขการกู้ยืมที่ยืดหยุ่นได้ เป็นสิ่งที่มักจะก่อให้เกิดวงจรอุบาทว์ ทำให้พวกเขาติดกับดักหนี้ที่ไม่สามารถหลุดพ้นได้ เงินกู้นอกระบบส่วนใหญ่จะให้เฉพาะเงินกู้ระยะสั้นที่มีเงื่อนไขการชำระคืนที่เข้มงวดเป็นรายวันหรือรายสัปดาห์ ซึ่งมักจะมีเวลาเพียง 30–40 วันเท่านั้น นอกจากนี้ การไม่ชำระค่างวดตรงเวลามักนำไปสู่การคิดค่าธรรมเนียม อัตราดอกเบี้ยทบต้น การติดตามทวงถามหนี้ที่ไม่เป็นธรรม และในกรณีที่ร้ายแรง อาจนำไปสู่การทำร้ายร่างกายได้

ข้อมูลเชิงลึก 3. อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 24 ต่อปีเป็นตัวเลือกที่ค่อนข้างถูกเมื่อเทียบกับการกู้ยืมจากแหล่งเงินกู้นอกระบบรวมถึงเพื่อนและครอบครัว

เหตุผลที่ลูกค้าของเงินติดล้อสามารถจ่ายอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 24 ต่อปีได้อย่างง่ายดาย ก็คือเราเป็นแหล่งเงินกู้ที่ค่อนข้างถูก อัตราดอกเบี้ยต่ำสุดที่เราเคยเห็นจากผู้ให้กู้นอกระบบคือร้อยละ 5 ต่อเดือน หรือร้อยละ 60 ต่อปี ซึ่งคำนวณเป็นอัตราแท้จริงที่เกินร้อยละ 100 ต่อปี เป็นเรื่องปกติที่ผู้ให้กู้นอกระบบจะเรียกเก็บเงินห้าถึงหกเท่าของอัตรานี้ หรือในอัตราดอกเบี้ยแบบเงินต้นคงที่ประมาณร้อยละ 20-30 ต่อเดือน อัตราที่เราพบบ่อยที่สุดคืออัตราดอกเบี้ยแบบเงินต้นคงที่ร้อยละ 15 ต่อเดือน (ร้อยละ 251 ต่อปี) เมื่อพิจารณาทางเลือกเหล่านี้ของผู้กู้ หากพวกเขาสามารถเข้าถึงสินเชื่อในระบบได้ การตัดสินใจเลือกเงินกู้ที่มีอัตราดอกเบี้ยที่ร้อยละ 24 ต่อปีก็ไม่ใช่เรื่องยาก นั่นเท่ากับอัตราดอกเบี้ยแบบเงินต้นคงที่น้อยกว่าร้อยละ 1.2 ต่อเดือน พูดง่ายๆ ก็คือเป็นอัตราดอกเบี้ยที่ถูกกว่าการยืมจากแหล่งเงินกู้นอกระบบมาก

ตัวอย่างและเหตุผลทั้งหมดของผมเกี่ยวข้องกับการใช้ผลิตภัณฑ์ทางการเงินของเราเพื่อช่วยเหลือผู้ประกอบอาชีพอิสระ แต่ก็มีพนักงานประจำจำนวนมากที่เข้ามาขอสินเชื่อที่เงินติดล้อ เพราะพวกเขาต้องการเงินลงทุนสำหรับธุรกิจใหม่ มีความจำเป็นฉุกเฉิน หรือต้องการ รีไฟแนนซ์เงินกู้ที่มีอยู่เพื่อลดภาระผูกพันทางการเงิน รายเดือน การใช้บริการผู้ให้กู้อย่างเงินติดล้อเพื่อวัตถุประสงค์เหล่านี้เป็นเรื่องที่สมเหตุสมผล เพราะทางเลือกอื่นคือการหันไปใช้การกู้ยืมจากแหล่งเงินกู้ นอกระบบ

ภายในเงินติดล้อเอง เราให้ความรู้กับพนักงานของเราให้ตระหนักว่า พนักงานประจำนั้นต่างจากผู้ประกอบอาชีพอิสระตรงที่ไม่สามารถนำเงินที่กู้ไปลงทุนในสินค้าและเพิ่มรายได้หลังจากกู้ยืมเงินได้ ดังนั้น เว้นแต่พวกเขาจะสามารถลดการผ่อนชำระรายเดือนหรือรวมหนี้จากหลายๆ ที่ พวกเขาไม่ควรมากู้ยืมจากเรา ยิ่งไปกว่านั้น แม้ว่าเราจะไม่สนับสนุนการให้สินเชื่อเพื่อการบริโภค แต่การแยกวัตถุประสงค์ที่แท้จริงในการกู้ยืมก็เป็นไปได้ยาก เพราะเงินนั้นสามารถหมุนเวียนได้

เพื่อให้เห็นภาพชัดเจน ลองพิจารณาเรื่องราวต่อไปนี้เกี่ยวกับการหมุนเวียนของเงินและวัตถุประสงค์ในการกู้ยืมที่ผมจำได้จากการฝึกอบรมที่ Boulder Institute of Microfinance:

บริษัทไมโครไฟแนนซ์แห่งหนึ่งในอินเดียให้เงินกู้แก่ผู้หญิงคนหนึ่งที่ต้องการซื้อจักรเย็บผ้าเพื่อสร้างรายได้ให้กับครอบครัวของเธอ วันรุ่งขึ้นหลังจากการเบิกจ่ายเงินกู้ ผู้ให้กู้ได้ส่งพนักงานไปตรวจเยี่ยมสถานที่เพื่อยืนยันว่าเงินที่เบิกจ่ายถูกนำไปใช้เพื่อซื้อสินทรัพย์เพื่อการประกอบอาชีพจริงหรือไม่ พนักงานกลับมารายงานว่าการใช้เงินกู้นั้นได้บรรลุวัตถุประสงค์การให้กู้ยืมของบริษัทแล้ว และทุกคนก็รู้สึกดีกับบทบาทของตนในการช่วยให้ลูกค้าได้เข้าถึงบริการทางการเงิน อย่างไรก็ตาม สิ่งที่พนักงานไม่สามารถรู้ได้ระหว่างการตรวจเยี่ยม คือ หนึ่งวันก่อนที่ผู้กู้จะยื่นขอสินเชื่อ สามีของเธอได้นำเงินในกระปุกออมสินของครอบครัวไปซื้อโทรทัศน์ในราคาใกล้เคียงกับจักรเย็บผ้า แท้จริงแล้วผู้ให้กู้ได้ให้เงินเพื่อซื้อทีวีหรือจักรเย็บผ้ากันแน่?

มีบทเรียนมากมายที่ต้องเรียนรู้จากเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยเหล่านี้ อย่างแรก หน่วยงานกำกับดูแลมีข้อจำกัดตามธรรมชาติในการกำหนดนโยบายที่มีเจตนาดีเกี่ยวกับการประเมินรายได้ วัตถุประสงค์ในการกู้ยืม และประเภทของหลักประกันที่สามารถประเมินได้ ผู้ให้กู้ในตัวอย่างนี้ต้องเสียค่าใช้จ่ายของพนักงานที่ต้องเดินทางไปตรวจสถานที่เพื่อยืนยันวัตถุประสงค์ของการกู้ยืม โดยสิ่งที่ทำอาจจะไม่บรรลุผล ประการที่สอง ประเด็นนี้เน้นย้ำเรื่องความรู้ทางการเงิน การวางแผน และระเบียบวินัยภายในครัวเรือนของผู้กู้ ซึ่งเป็นหัวข้อที่เราจะกลับมากล่าวถึงในภายหลัง

ข้อมูลเชิงลึก 4. เงื่อนไขการกู้ยืม คุณภาพการบริการ และมาตรฐานการติดตามทวงถามมีความสำคัญมากกว่าอัตราดอกเบี้ย

แม้ว่าการกำหนดราคา จำนวนเงินกู้ และความพร้อมในการให้สินเชื่อจะได้รับความสนใจเป็นอันดับต้นๆ เมื่อพูดถึงสินเชื่อไมโครไฟแนนซ์ แต่สิ่งที่ผู้คนส่วนใหญ่มองข้ามคือการให้บริการลูกค้าภายหลังจากการปล่อยกู้ สิ่งสำคัญคือเราต้องเข้าใจว่าเมื่อผู้กู้ได้รับเงิน ความสัมพันธ์ของพวกเขากับผู้ให้กู้จะคงอยู่ตราบเท่าระยะเวลาที่ต้องใช้ในการชำระคืนเงินกู้ก้อนนั้น ความสัมพันธ์นี้ครอบคลุมองค์ประกอบที่ควรมี คือความโปร่งใสในสัญญาเงินกู้ (ตามหลักการแล้วควรเป็นในรูปแบบของสัญญาที่เขียนภาษาเข้าใจง่าย) การแจ้งเตือนการชำระค่างวด การส่งมอบใบเสร็จรับเงินเมื่อชำระค่างวด การตรวจสอบข้อร้องเรียนในเครือข่ายสังคมออนไลน์ ศูนย์บริการลูกค้าสัมพันธ์ตลอด 24 ชั่วโมง แอปพลิเคชันที่ผู้กู้สามารถใช้ทำธุรกรรมด้วยตนเอง การปฏิบัติตามกฎหมายเกี่ยวกับการติดตามทวงถามหนี้ การให้ความช่วยเหลือในการแก้ปัญหาหนี้ค้างชำระอย่างยั่งยืน และการสนับสนุนลูกค้าในการสร้างและรักษาประวัติการชำระเงิน ขั้นตอนการปฏิบัติหลังการให้เงินกู้นี้ ทำให้ผู้ให้กู้ในระบบที่มีใบอนุญาตแตกต่างจากเจ้าหนี้เงินกู้นอกระบบ

การกู้เงินนอกระบบเป็นตัวเลือกที่น่าดึงดูดใจสำหรับผู้ที่ต้องการเงินด่วน หลักๆ เป็นเพราะการเข้าถึงเงินกู้นอกระบบเป็นเรื่องง่าย เจ้าหนี้นอกระบบมักเป็นคนในชุมชนที่สามารถเข้าถึงได้ง่าย ไม่ยุ่งยาก สบายๆ ยืดหยุ่น และสามารถให้เงินได้อย่างรวดเร็ว ในแง่ของขั้นตอนการให้เงินกู้ พวกเขาชนะผู้ให้บริการสินเชื่อทะเบียนรถที่มีใบอนุญาตได้อย่างง่ายดาย ทั้งในแง่ความใกล้ชิด ความเร็ว ความแน่นอนในการอนุมัติ และความคุ้นเคยกับผู้กู้ เพราะพวกเขาไม่จำเป็นต้องปฏิบัติตามกฎระเบียบหรือแนวทางใด ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการทำความรู้จักตัวตนลูกค้า (KYC) หรือการให้สินเชื่ออย่างรับผิดชอบและเป็นธรรม เพื่อแลกกับการปล่อยเงินกู้อย่างง่ายดาย เจ้าหนี้นอกระบบจึงคิดอัตราดอกเบี้ยที่สูงและมีกำหนดเวลาการชำระคืนที่สั้นและถี่เกินสมควร นอกจากนี้ เจ้าหนี้นอกระบบมักจะไม่ออกเอกสารหลักฐานใดๆ และไม่สนใจความสามารถในการชำระคืนของผู้กู้เนื่องจากพวกเขาไม่ได้ต้องปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง หากผู้กู้ชำระเงินล่าช้า เจ้าหนี้นอกระบบเหล่านี้ก็จะเรียกเก็บค่าติดตามหนี้ในอัตราที่สูง ใช้คำพูดที่ไม่เหมาะสม ข่มขู่สมาชิกในครอบครัว ทำให้เกิดความอับอายทางสังคม หรืออาจลามไปถึงการทำร้ายร่างกาย

อย่างไรก็ตาม เป็นเรื่องน่าเสียดายว่าถึงแม้กระบวนการติดตามทวงถามหนี้ จะมีความสำคัญพอๆ กับวงเงินสินเชื่อ ความเร็วในการได้รับสินเชื่อ และความสามารถในการผ่อนชำระของผู้กู้ เมื่อพวกเขาหมดหวังที่จะหาเงินได้อย่างรวดเร็วจึงมีผู้กู้เพียงไม่กี่รายที่เปรียบเทียบองค์ประกอบอื่นๆ เหล่านี้ และจะรู้ถึงข้อผิดพลาดของตนเมื่อสายเกินไปเท่านั้น พฤติกรรมนี้เป็นสิ่งที่เข้าใจได้ เมื่อผู้กู้ที่มีรายได้น้อยและไม่สม่ำเสมอขาดเงินกะทันหัน สิ่งสำคัญอันดับแรก คือการหาเงินให้ได้อย่างรวดเร็วเพื่อลดสถานการณ์ที่ตึงเครียด ปฏิกิริยาตามธรรมชาติของคนกลุ่มนี้ก็คือการติดต่อกับคนที่พวกเขารู้จักก่อนเพื่อขอความช่วยเหลือ บ่อยครั้งที่ความไว้วางใจกับเพื่อน เพื่อนบ้าน เพื่อนของเพื่อน ซึ่งคนเหล่านี้ก็คือคนคุ้นเคย กลายเป็นกับดักที่ส่งผลให้พวกเขายืมเงินจากคนผิด เปรียบเทียบกับสถานการณ์เมื่อคุณได้รับบาดเจ็บขาหัก คุณจะรีบไปโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุดในทันที โดยไม่หยุดหรือใช้เวลาสอบถามแพทย์ที่รักษาคุณเมื่อคุณไปถึง เพราะคุณแค่อยากให้ความเจ็บปวดนั้นหายไป คนที่มีเหตุฉุกเฉินทางการเงินก็มีพฤติกรรมที่คล้ายกัน

ดังนั้น เราจึงมองว่าการเข้าถึงบริการทางการเงิน หมายรวมถึงความมั่นคงทางการเงินและความอุ่นใจสำหรับผู้ที่มีฐานะทางการเงินย่ำแย่ตลอดระยะเวลาความสัมพันธ์กับเรา ไม่ใช่แค่ในขั้นตอนการอนุมัติสินเชื่อเท่านั้น เมื่อคนมีความเครียด พวกเขามักจะตัดสินใจผิดพลาดและมักจะมองข้ามความเสี่ยงต่างๆ

ที่เงินติดล้อ เราพยายามตอบสนองความต้องการฉุกเฉินของผู้ที่ต้องการเงินกู้อย่างรวดเร็ว ในขณะเดียวกันก็ให้ความสบายใจแก่ลูกค้าในขั้นตอนการทำงานและเอกสารที่โปร่งใส นอกจากนี้ เรายังออกแบบผลิตภัณฑ์สินเชื่อให้มีความยืดหยุ่นเพื่อช่วยให้ลูกค้าจัดการกระแสเงินสดได้ดีขึ้น เราพยายามปรับปรุงผลิตภัณฑ์ของเราให้ตอบโจทย์และเกิดประสิทธิผลอยู่ตลอดโดยไม่ทำให้เกิดต้นทุนหรือความเสี่ยงเพิ่มเติม ด้วยอัตราดอกเบี้ยที่ถือว่าต่ำเมื่อเทียบกับอัตราดอกเบี้ยที่เรียกเก็บโดยเจ้าหนี้เงินกู้นอกระบบ ความท้าทายของเราคือการหาวิธีแข่งขันให้เราสามารถปล่อยสินเชื่อเหล่านี้ได้อย่างมีกำไรและให้ลูกค้าได้รับความสะดวกมากขึ้น แต่ในขณะเดียวกันก็สร้างมาตรฐานการบริการลูกค้าภายหลังการให้สินเชื่อที่เหนือกว่าเจ้าหนี้เงินกู้นอกระบบ นอกเหนือจากการเข้าถึงสินเชื่อที่มีคุณภาพแล้ว คุณค่าที่เรามอบให้กับลูกค้าคือความอุ่นใจ

ข้อมูลเชิงลึก 5. การกำหนดอัตราดอกเบี้ยตามระดับความเสี่ยงเป็นแนวคิดที่ดีและน่าสนใจ แต่เป็นแนวคิดที่ยังไม่สมบูรณ์ การกำหนดอัตราดอกเบี้ยตามต้นทุนมีความเหมาะสมกว่า

หน่วยงานที่กำหนดนโยบายและนักวิชาการหลายคนที่มีเจตนาดีได้พยายามสนับสนุนแนวคิดเรื่องการกำหนดอัตราดอกเบี้ยตามระดับความเสี่ยง หากลูกค้ามีความเสี่ยงน้อยกว่า ผู้ให้กู้ควรคิดดอกเบี้ยน้อยลง และในทางกลับกันหากลูกค้ามีความเสี่ยงสูงกว่า ผู้ให้กู้ควรคิดดอกเบี้ยมากขึ้น ในทางทฤษฎีวิธีการนี้มุ่งเน้นไปที่ความเป็นธรรมและมีจุดมุ่งหมายเพื่อลดอัตราดอกเบี้ยที่เรียกเก็บจากผู้กู้ที่มีคุณภาพสูงกว่าซึ่งอาจมีต้นทุนด้านความเสี่ยงที่ต่ำกว่า ในขณะเดียวกันก็เพิ่มอัตราดอกเบี้ยที่เรียกเก็บจากผู้กู้ที่มีสถานภาพที่อ่อนแอกว่าเพื่อชดเชยต้นทุนที่เกิดขึ้นจากการผิดนัดชำระหนี้ ตามหลักการแล้ว หากผู้ให้กู้สามารถเรียกเก็บเงินเพิ่มสำหรับผู้กู้ที่มีความเสี่ยงสูง พวกเขาก็เต็มใจที่จะให้กู้ยืมมากขึ้น ผู้ให้กู้เองก็มีแนวโน้มที่จะเห็นด้วยกับแนวคิดนี้ และพยายามที่จะนำปัจจัยเรื่องความเสี่ยงและผลตอบแทนที่เกี่ยวข้องไปใช้ในระดับหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม ผู้ให้สินเชื่อตระหนักดีว่าความเสี่ยงในท้ายที่สุดจะส่งผลให้เกิดหนี้เสีย ซึ่งเป็นต้นทุนอีกประเภทหนึ่ง หรือถ้าเรียกเจาะจงกว่านั้นคือต้นทุนความเสี่ยงจากการให้สินเชื่อ (Credit cost) ดังนั้น หากเราขยายตรรกะนี้ให้กว้างขึ้น เราควรได้ข้อสรุปเดียวกันว่าการกำหนดอัตราดอกเบี้ยตามความเสี่ยงเป็นส่วนหนึ่งของการกำหนดอัตราดอกเบี้ยตามต้นทุน และหลักการเบื้องหลังการกำหนดอัตราดอกเบี้ยตามความเสี่ยงนั้นไม่แตกต่างจากการกำหนดอัตราดอกเบี้ยตามต้นทุนตรงที่มีเป้าหมายเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพอัตราการทำกำไร

เราเสนอว่าการกำหนดอัตราดอกเบี้ยตามความเสี่ยงอย่างเดียวนั้นไม่สมบูรณ์ เนื่องจากจะทำให้ผู้คนทั่วไปเข้าใจผิดและวิพากษ์วิจารณ์อัตราการทำกำไรที่ค่อนข้างสูงของผู้ให้กู้รายย่อยที่เห็นได้จากส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยสุทธิ (อัตราดอกเบี้ยที่คิดลบด้วยต้นทุนการกู้ยืมหรือ NIM) และต้นทุนความเสี่ยงจากการให้สินเชื่อ ในขณะที่ผู้คนทั่วไปและหน่วยงานกำกับดูแลไม่ได้พิจารณาถึงค่าใช้จ่ายอื่นที่เกิดขึ้นกับผู้ให้กู้ในการให้บริการ ในการที่จะต้องปฏิบัติตามกฎระเบียบและการบริการลูกค้าข้างต้นนั้น ผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตจะมีต้นทุนจำนวนมากและมีค่าใช้จ่ายอย่างต่อเนื่อง ซึ่งรวมถึงการลงทุนในระบบไอที ทีมวิเคราะห์ความเสี่ยง ค่าเช่าสาขา ค่าใช้จ่ายในการฝึกอบรมพนักงาน เงินเดือนพนักงาน รวมถึงต้องมีกระบวนการที่จำเป็นเพื่อให้แน่ใจว่าพวกเขาดำเนินธุรกิจสอดคล้องกับกฎหมายและมาตรฐานด้านกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง และมีต้นทุนที่เกี่ยวข้องกับการกำกับดูแลกระบวนการต่างๆ ต้นทุนที่ควรถูกนำมารวมเพื่อเทียบกับอัตราดอกเบี้ย ได้แก่ ต้นทุนผันแปร ต้นทุนคงที่ และต้นทุนแบบผสม ซึ่งต้นทุนเหล่านี้อาจจะแตกต่างกันเล็กน้อยโดยขึ้นอยู่กับขนาดของธุรกิจ อัตราการเติบโต และวัฏจักรการลงทุน สัดส่วนของต้นทุนเหล่านี้สะท้อนถึงกลยุทธ์และความสามารถในการดำเนินธุรกิจที่แตกต่างกันของผู้ประกอบการแต่ละราย

ข้อความต่อไปนี้ถูกตัดทอนมาจากบทความเรื่อง “เหตุใดอัตราดอกเบี้ยของไมโครไฟแนนซ์จึงสูงมาก” โดย Elisabeth Rhyne อดีตกรรมการผู้จัดการ Centre for Financial Inclusion ได้สรุปความสำคัญของต้นทุนเมื่อพิจารณาถึงความเหมาะสมของอัตราดอกเบี้ย ดังนี้

เศรษฐศาสตร์ของสินเชื่อขนาดเล็ก อัตราดอกเบี้ยควรถูกคำนวณเทียบกับองค์ประกอบของต้นทุนหลักสามประการ ตามบริบทต่างๆ สินเชื่อมีขนาดใหญ่แค่ไหน? เจ้าหน้าที่สินเชื่อสามารถพิจารณาจำนวนเคสสินเชื่อได้มากสุดเท่าไหร่ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง? เจ้าหน้าที่สินเชื่อได้รับค่าตอบแทนเท่าไหร่? ผู้ให้กู้สามารถให้กู้ยืมเงิน 1,000 ดอลลาร์ในตลาดกลางเมืองที่ประชากรหนาแน่น และมีเจ้าหน้าที่สินเชื่อที่ได้รับเงินเดือนพอประมาณ สามารถคิดอัตราดอกเบี้ยที่ต่ำ (ให้ลองนึกถึงประเทศโบลิเวีย ซึ่งมีอัตราดอกเบี้ยอยู่ในช่วงร้อยละ 20 ต่อปี) กว่าผู้ให้กู้ที่ให้กู้ยืมเงิน 100 ดอลลาร์ในพื้นที่ชนบทของประเทศที่รายได้ของเจ้าหน้าที่สินเชื่ออยู่ในระดับปานกลาง (ให้ลองนึกถึงประเทศเม็กซิโก ซึ่งมีอัตราดอกเบี้ยอยู่ในช่วง ร้อยละ 60 ต่อปี)

สังเกตได้ว่าไม่มีต้นทุนด้านความเสี่ยงในองค์ประกอบของต้นทุนทั้งสาม เศรษฐศาสตร์ของสินเชื่อขนาดเล็กมีความอ่อนไหวต่อต้นทุนในการให้บริการมากกว่า เราสามารถอธิบายสิ่งนี้ผ่านตัวอย่างที่ชัดเจนและเข้าใจง่าย สาขาใหม่ที่ให้บริการเฉพาะลูกค้าสินเชื่อทะเบียนรถจักรยานยนต์ที่ให้กู้โดยเฉลี่ย 25,000 บาทในอัตราดอกเบี้ยสูงสุด โดยมีสัญญา 24 เดือน สมมติว่าผู้กู้ที่สาขาสมมุตินี้ไม่เคยผิดนัดชำระและชำระเงินตรงตามวันครบกำหนด (ซึ่งเป็นไปไม่ได้อย่างเห็นได้ชัด) สมมติว่าสาขานี้มีพนักงานสองคนซึ่งได้รับค่าจ้างสูงกว่าค่าแรงขั้นต่ำร้อยละ 15 พร้อมด้วยสวัสดิการพนักงานมาตรฐาน อัตราค่าเช่าสาขา 15,000 บาทต่อเดือน และค่าสาธารณูปโภคอื่นๆ ความสามารถของสาขานี้จะถูกจำกัดอยู่ที่จำนวนพนักงานสองคนนี้ที่สามารถทำงานได้วันละแปดชั่วโมง หากต้องการมีรายได้ดอกเบี้ยเพียงพอที่จะจ่ายเฉพาะค่าใช้จ่ายรายเดือนโดยตรงของสาขานี้สาขาเดียว เราจะต้องมีลูกค้าใหม่มากกว่า 180 รายต่อเดือน ตลอดระยะเวลาหนึ่งปี พนักงานสองคนนี้จะต้องให้บริการลูกค้ามากกว่า 2,160 ราย นอกจากนี้ ภายในหนึ่งเดือน พวกเขาจะต้องรับชำระคืนเงินกู้จากลูกค้าแต่ละราย ซึ่งเป็นธุรกรรมที่ทำให้กินเวลาในการให้บริการผู้กู้รายใหม่ หลังจากการดำเนินงานหนึ่งปี ต้นทุนเฉลี่ยในการดำเนินงานสาขานี้คือร้อยละ 11 ของยอดสินเชื่อคงค้าง

อย่าลืมว่าการคำนวนนี้เราตั้งสมมติฐานว่าไม่มีการผิดนัดชำระและไม่มีค่าใช้จ่ายด้านความเสี่ยงหรือการติดตามหนี้ ดังนั้นจึงไม่มีต้นทุนของความเสี่ยง เศรษฐศาสตร์สำหรับสาขาเดียวที่มีการตั้งสมมติฐานต้นทุนทางตรงเพียงเล็กน้อยเหล่านี้ไม่สมเหตุสมผลในความเป็นจริง

ทีนี้ลองพิจารณาว่าสำหรับผู้ประกอบการหลายๆ ราย (รวมถึงเงินติดล้อ) จำนวนเงินกู้ขั้นต่ำอยู่ที่หลักพันต้นๆ (ของเราคือ 4,000 บาท) เนื่องจากเวลาและทรัพยากรที่ใช้เท่ากันไม่ว่าผู้กู้จะกู้เงิน 4,000 บาท หรือกู้ 35,000 บาท หรือผ่อนชำระ 2,000 บาท หรือผ่อนชำระ 500 บาท การให้สินเชื่อและรับชำระค่างวดในขนาดสินเชื่อที่เล็กจึงมีต้นทุนที่สูงกว่ามาก และอาจเกิดการขาดทุนเนื่องจากสามารถคิดดอกเบี้ยได้เพียงร้อยละ 24 ต่อปี

เพื่อให้เกิดกำไร ผู้ให้กู้จะต้องหาวิธีลดต้นทุน คัดกรองลูกค้าที่ฉ้อโกงและลูกค้าที่ไม่ดีออกเพื่อลดกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการติดตามหนี้ให้เหลือน้อยที่สุด และเพิ่มขนาดสินเชื่อให้ใหญ่ขึ้น ยิ่งไปกว่านั้น แม้ว่าจะมีการนำระบบดิจิทัลมาใช้ แต่สินเชื่อทะเบียนรถยังคงเป็นรูปแบบธุรกิจที่ขับเคลื่อนด้วยสาขาเป็นหลัก สิ่งนี้เห็นได้จากจำนวนสาขาของผู้ประกอบการสินเชื่อทะเบียนรถเกือบ 30,000 สาขาที่เปิดดำเนินการในปัจจุบัน เทียบกับสาขาของธนาคารทั้งประเทศที่มีน้อยกว่า 10,000 แห่ง

สังเกตได้ว่าผมยังไม่ได้รวมต้นทุนของการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศ การพัฒนาระบบงาน สายด่วนบริการลูกค้า ค่าใช้จ่ายในการจัดการ และฝ่ายงานสนับสนุนอื่น ๆ เช่น ฝ่ายปฏิบัติการและฝ่ายการเงินในตัวอย่างข้างต้น เราจะพูดถึงความจำเป็นสำหรับต้นทุนเหล่านี้ในลำดับต่อไป

ข้อมูลเชิงลึก 6. ผู้ให้กู้สามารถเลือกที่จะป้องกันหรือลดต้นทุนด้านความเสี่ยงได้

หากผู้ให้กู้ต้องการลดความเสี่ยงด้วยการป้องกันล่วงหน้า ผู้ให้กู้จะเพิ่มตัวกรองซึ่งจะทำให้เกณฑ์การพิจารณาสินเชื่อเข้มงวดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ และจะส่งผลให้การอนุมัติสินเชื่อน้อยลง ผู้กู้จะถูกกีดกันออกจากการให้บริการทางการเงินในระบบเพิ่มขึ้น เกิดปัญหาหนี้นอกระบบในสังคม ในทางกลับกัน หากผู้ให้กู้มีความสามารถในการรองรับอัตราการผิดนัดชำระที่มากขึ้น พวกเขาจะผ่อนปรนเกณฑ์และลงทุนในกระบวนการติดตามหนี้มากขึ้นแทน เช่น การโทรแจ้งเตือนหรือการไปเยี่ยมบ้านของลูกค้า ซึ่งเมื่อกลับมามองถึงอัตราดอกเบี้ย หากอัตราดอกเบี้ยขึ้นอยู่กับต้นทุนของความเสี่ยงการผิดนัดชำระหนี้เพียงอย่างเดียว ก็จะไม่มีทางเลือกสำหรับผู้ประกอบการที่ต้องการให้เกิดการกู้ยืมที่ง่ายขึ้นโดยยอมลงทุนในกระบวนการติดตามหนี้

ในช่วงปี 2554 ถึง 2560 หลังจากเงินติดล้อเป็นบริษัทแรกในประเทศไทยที่ได้รับใบอนุญาตผู้ประกอบธุรกิจสินเชื่อรายย่อยเพื่อการประกอบอาชีพภายใต้การกำกับที่มิใช่สถาบันการเงิน (นาโนไฟแนนซ์) เราก็ได้ดำเนินโครงการนำร่องที่พยายามจะแข่งขันกับเจ้าหนี้นอกระบบที่ปล่อยเงินกู้ในตลาดสด หลังจากศึกษาแนวทางปฏิบัติในการปล่อยสินเชื่อและการติดตามหนี้แล้ว เราได้เลียนแบบการดำเนินงานทั้งหมดของเจ้าหนี้นอกระบบ ซึ่งรวมถึงการให้สินเชื่อที่ง่ายและการเก็บหนี้รายวัน เรามีแผนที่ของพ่อค้าแม่ค้าทุกรายและทุกแผงในตลาดสดที่เราเลือกทำโครงการนำร่อง 80 แห่งทั่วประเทศ โดยเราปรับกระบวนการทำงานจากวิธีของเจ้าหนี้นอกระบบเพียงเล็กน้อยดังนี้:

1. เราจัดเตรียมสำเนาสัญญาเงินกู้และใบเสร็จรับเงิน ให้ผู้กู้
2. เราเรียกเก็บอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 36 ต่อปี ซึ่งต่ำกว่าอัตราดอกเบี้ยเงินต้นคงที่ร้อยละ 360 ต่อปี (อัตราดอกเบี้ยเงินต้นคงที่ร้อยละ 30 ต่อเดือน) ที่เรียกเก็บโดยเจ้าหนี้นอกระบบ
3. เราจ่ายเงินเดือนให้กับพนักงานระดับปฏิบัติการตามมาตรฐาน (ในขณะนั้นอยู่ที่ประมาณ 12,000 บาทต่อเดือน)
4. เราปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนดในเรื่องการติดตามหนี้และหลักปฏิบัติด้านข้อมูลส่วนบุคคล

สิ่งที่เราได้เรียนรู้ก็คือ การส่งพนักงานไปตามเก็บเงินค่างวดรายวันไม่กี่ร้อยบาทต่อวัน ทำให้เราสามารถลดอัตราการผิดนัดชำระหนี้และ NPLs ให้เหลือตัวเลขที่ต่ำเพียงหลักเดียวได้ เราแย่งส่วนแบ่งการตลาดมาได้เพราะอัตราดอกเบี้ยของเราค่อนข้างต่ำ และจำนวนการผ่อนชำระรายวันก็ใกล้เคียงกันกับเจ้าหนี้นอกระบบ อย่างไรก็ตาม ธุรกิจของเราขาดทุน ปัญหาของโมเดลธุรกิจนี้คือ ค่าใช้จ่ายในการติดตามหนี้และรักษาระดับ NPL ให้ต่ำนั้นสูงจนเกินไป พนักงานหนึ่งคนสามารถตามเก็บค่างวดลูกค้าได้สูงสุด 50–70 คนในวันทำงานปกติวันละแปดชั่วโมง เราทดลองลดความถี่ในการผ่อนชำระโดยพยายามให้เป็นวันเว้นวันและทุกสัปดาห์เพื่อปรับต้นทุนการดำเนินงานให้เหมาะสมโดยคำนึงถึงต้นทุนด้านความเสี่ยง ซึ่งไม่ได้ผล ในที่สุดหลังจากสี่ปีของการลองผิดลองถูก เราก็ยอมแพ้ ในสี่ปีของการทดลองเราขาดทุนสะสมเป็นจำนวนเงิน 100 ล้านบาท บทเรียนที่เราได้เรียนรู้จากทดลองนั้นได้ส่งผลถึงแนวความคิดของเราเกี่ยวกับการออกแบบผลิตภัณฑ์ การจัดการความเสี่ยง พฤติกรรมผู้บริโภค และการเข้าถึงบริการทางการเงิน

สี่หลักการในการลดปัญหาหนี้นอกระบบและส่งเสริมการเข้าถึงบริการทางการเงิน

ในเดือนพฤศจิกายน 2566 นายกรัฐมนตรีได้ประกาศออกทีวีว่าการแก้ไขปัญหาหนี้นอกระบบถือเป็นเรื่องสำคัญของประเทศ บริษัทของเราสนับสนุนความคิดนี้โดยเริ่มฝึกอบรมพนักงานสาขาของเราเพื่อช่วยเหลือลูกค้าหรือบุคคลทั่วไปที่ติดหนี้นอกระบบในการลงทะเบียนเข้าสู่โครงการของรัฐ

หากจะให้เกิดประสิทธิผล หนี้นอกระบบควรถูกแทนที่ด้วยการกู้ยืมจากผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตโดยอยู่บนสมมติฐานว่าผู้ให้กู้เหล่านี้สามารถรับความเสี่ยงในระดับเดียวกันกับเจ้าหนี้นอกระบบได้ การปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยจะช่วยในเรื่องนี้ได้

หลักการที่ 1 - เราต้องทำให้ผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตสามารถแข่งขันกับเจ้าหนี้นอกระบบได้ ซึ่งจะต้องมีการเพิ่มเพดานอัตราดอกเบี้ยและลดความซับซ้อนด้านกฎระเบียบเพื่อแลกกับการปฏิบัติตามมาตรฐานการคุ้มครองผู้บริโภคที่สูงขึ้น

จำนวนผู้กู้ที่มีรายได้น้อยในปัจจุบันที่ใช้บริการสินเชื่อจากผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตจะบ่งบอกขนาดของตลาดภายใต้เพดานอัตราดอกเบี้ยและกฎระเบียบในปัจจุบัน นี่เป็นตัวเลขที่หน่วยงานกำกับดูแลสามารถติดตามได้ หากผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตสามารถเรียกเก็บอัตราดอกเบี้ยที่สูงกว่าร้อยละ 24 ต่อปีได้ จะมีผู้ให้สินเชื่อภายใต้การกำกับจำนวนมากขึ้น และจำนวนเจ้าหนี้นอกระบบก็จะลดลง

โดยพื้นฐานแล้ว เราเชื่อว่าเจ้าหนี้นอกระบบจะหายไปหากผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตสามารถแข่งขันได้มากขึ้นในเรื่องความง่ายและความรวดเร็วในการให้สินเชื่อ อย่างไรก็ตาม การผ่อนคลายเกณฑ์การคัดกรองลูกหนี้และยกเลิกขั้นตอนในกระบวนการอนุมัติสินเชื่อให้เหมือนกับการกู้ยืมเงินนอกระบบจะทำให้เกิดความเสี่ยงในระดับที่สูงเกินกว่าจะยอมรับได้เมื่อเทียบกับเพดานอัตราดอกเบี้ยในปัจจุบัน เมื่อสินเชื่อเข้าถึงได้ง่ายเกินไป ลูกค้าจะมีแรงจูงใจและมีโอกาสในการฉ้อโกงมากขึ้น ส่งผลให้ผู้ให้กู้เกิดความสูญเสียมากขึ้นอย่างมากหากไม่มีกระบวนการควบคุมที่ดี สิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นก่อนที่เราจะคิดถึงค่าใช้จ่ายที่จะเพิ่มขึ้นจากการเพิ่มคุณภาพการให้บริการสินเชื่อตามที่หน่วยงานกำกับดูแลสามารถยอมรับได้ ซึ่งก็ค่อนข้างสูงเช่นกัน

ดังนั้น เราจึงมีความเห็นว่านอกจากจะต้องไม่ลดเพดานดอกเบี้ยลงอีกแล้วนั้น ในทางตรงข้ามเราควรเพิ่มหรือยกเลิกเพดานอัตราดอกเบี้ย โดยหากเราสามารถสร้างแรงกระตุ้นหรือแรงจูงใจที่เหมาะสมกับผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาต ซึ่งสามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุน มีความพร้อมด้านเทคโนโลยี มีเครือข่ายที่กว้างขวาง มีความสามารถในการบริหารความเสี่ยง และมีขนาดใหญ่ พวกเขาจะแข่งขันกันเพื่อผลักดันผู้ให้กู้ยืมเงินทั่วไป (Moneylender) ออกจากตลาด และสังคมก็จะได้รับประโยชน์จากการเข้าถึงแหล่งเงินกู้ที่มีคุณภาพและการมีแนวปฏิบัติในการติดตามหนี้ที่ได้มาตรฐานอย่างทั่วถึง

สิ่งสำคัญคือต้องทราบว่า จนถึงขณะนี้ เราได้พูดถึงเฉพาะอัตราดอกเบี้ยเต็มเพดานเท่านั้น อย่างไรก็ตาม ผู้ให้สินเชื่อบางรายไม่ได้เสนอเงินกู้ทั้งหมดในอัตรานี้ ผู้ให้สินเชื่อหลายรายมีการกำหนดอัตราดอกเบี้ยแบบผสมระหว่างการกำหนดอัตราดอกเบี้ยตามความเสี่ยงและการกำหนดอัตราดอกเบี้ยตามต้นทุนอยู่แล้ว โดยสินเชื่อที่มีขนาดใหญ่กว่าที่ให้กับลูกค้าที่มีหลักฐานรายได้เพียงพอและมีประวัติเครดิตที่ดีจะได้รับอัตราดอกเบี้ยที่ต่ำกว่า ในขณะที่สินเชื่อที่มีขนาดเล็กกว่าที่ให้กับลูกค้าที่มีรายได้ไม่มั่นคงและไม่มีประวัติเครดิตมักจะได้รับอัตราดอกเบี้ยที่สูงกว่า และหากพูดถึงการเข้าถึงบริการทางการเงินนั้น แนวคิดก็คืออัตราดอกเบี้ยที่สูงขึ้นจะช่วยให้ผู้ให้กู้สามารถแข่งขันกับเจ้าหนี้นอกระบบได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะเงินกู้ขนาดเล็ก

หากไม่มองถึงอัตราดอกเบี้ยที่สูงขึ้น เราคิดว่าการลดความซับซ้อนสามารถช่วยส่งเสริมการแข่งขันได้มากขึ้น การดำเนินธุรกิจตามสภาพแวดล้อมด้านกฎระเบียบในปัจจุบันถือเป็นความท้าทายสำหรับผู้เล่นรายใหม่ที่อยากเข้ามาในตลาด และเป็นเรื่องยากแม้แต่กับผู้ให้กู้ที่อยู่ในธุรกิจมานานแล้ว เรามีใบอนุญาตและกฎหมายที่หลากหลายซึ่งอาจมีความทับซ้อน เช่น นาโนไฟแนนซ์ สินเชื่อทะเบียนรถ สินเชื่อส่วนบุคคล สินเชื่อเช่าซื้อ สินเชื่อการจำนองที่ดิน สินเชื่อบ้านและที่อยู่อาศัย และ พิโคไฟแนนซ์ ใบอนุญาตหรือกฎหมายแต่ละฉบับมีข้อกำหนดที่แตกต่างกันในเรื่องอัตราดอกเบี้ยและกฎเกณฑ์เกี่ยวกับค่าธรรมเนียม พื้นที่ในการประกอบธุรกิจ หลักประกัน วัตถุประสงค์ในการกู้ยืม เกณฑ์กำหนดแหล่งที่มาของรายได้ และความสามารถในการชำระคืน รวมทั้งยังมีหน่วยงานกำกับดูแลที่เกี่ยวข้องหลายส่วน ได้แก่ สำนักงานคุ้มครองผู้บริโภค (“สคบ.”) กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการคลัง และกระทรวงพาณิชย์ และธนาคารแห่งประเทศไทย ซึ่งเพิ่มความซับซ้อนของการประกอบธุรกิจ การมีกฎระเบียบที่แตกต่างกันไปในหลายหน่วยงานของรัฐ สร้างความท้าทายแก่ผู้ประกอบการในการให้บริการผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย ในขณะเดียวกันก็ก่อให้เกิดช่องโหว่ที่สามารถนำไปสู่การหาประโยชน์จากช่องโหว่ทางกฎระเบียบ (Regulatory Arbitrage)

เราต้องจำไว้ด้วยว่าแม้ว่าวิธีแก้ปัญหานี้จะเกิดผลกระทบในระยะสั้น แต่ก็ต้องมองภาพในระยะยาว ในช่วงขาขึ้นของธุรกิจ เมื่อต้นทุนของเงินทุนต่ำ ผู้ให้กู้ควรได้รับอนุญาตให้มีผลกำไรที่สูงขึ้น เพื่อให้สามารถลงทุนเพื่อปรับปรุงมาตรฐานและสร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อค้นหาผลิตภัณฑ์ที่ใหม่กว่าและดีกว่าสำหรับลูกค้า นอกจากนี้ อัตรากำไรสำหรับผู้ให้กู้ควรสูงพอที่จะส่งเสริมการแข่งขันที่ดีและการลงทุนด้านนวัตกรรมอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะส่งผลให้ผู้ประกอบการที่ประสบความสำเร็จสามารถสะสมทุนสำรองมากขึ้น ลดภาระทางการเงิน เพิ่มขนาด ลดต้นทุนส่วนเพิ่มในการให้บริการ และลดอัตราดอกเบี้ยลงในที่สุด แนวคิดในการมองให้ยาวขึ้นนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อระบบการเงินที่แข็งแกร่ง เนื่องจากเมื่อเศรษฐกิจเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่แย่ลงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เช่น ในช่วงที่มีการระบาดของโรคโควิด-19 ผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตซึ่งมีงบดุลที่แข็งแกร่งจะสามารถเข้ามาช่วยพักชำระหนี้ บรรเทาทุกข์ และช่วยเหลือผู้กู้ที่เปราะบาง ซึ่งเจ้าหนี้นอกระบบไม่น่าจะให้ความร่วมมือกับหน่วยงานกำกับดูแลได้มากนัก

หลักการที่ 2 - เรามีกฎหมายและข้อบังคับที่มีเจตนาดี ตอนนี้สิ่งที่เราต้องการคือการบังคับใช้กฎเกณฑ์ที่เข้มงวดขึ้น ผู้ให้บริการทางการเงินที่ไม่ใช่ธนาคารหลายรายที่ถือใบอนุญาตไม่ปฏิบัติตามกฎหมายหรือข้อบังคับ

ข้อกำหนดที่สำคัญอีกประการหนึ่งที่จะทำให้กลยุทธ์นี้เกิดความสำเร็จคือความตั้งใจของผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตเอง ข้อมูลเชิงลึกที่กล่าวมาข้างต้นเกี่ยวกับพฤติกรรมของผู้กู้ แม้จะดูแปลกสำหรับผู้ถือหุ้นของเงินติดล้อ แต่ก็เป็นที่รู้จักและเข้าใจดีในหมู่หน่วยงานกำกับดูแลและผู้ให้กู้จำนวนมากทั้งที่อยู่ในระบบและนอกระบบ

นอกจากนี้ เป็นที่น่าเสียดาย ไม่ใช่ผู้ให้กู้ในระบบทุกคนจะเลือกดำเนินธุรกิจภายใต้หลักการที่มีจุดมุ่งหมายที่ดี แต่พวกเขาเลือกที่จะใช้ข้อมูลเชิงลึกเพื่อแสวงหาประโยชน์จากกลุ่มคนที่มีความเปราะบางทางการเงิน ภายในไม่กี่สัปดาห์หลังจากการประกาศรณรงค์ต่อต้านเงินกู้นอกระบบของรัฐบาล มีเรื่องราวมากมายปรากฏในสื่อว่ามีผู้ให้บริการสินเชื่อทะเบียนรถรายหนึ่ง มีส่วนร่วมในพฤติกรรมการให้กู้ยืมที่เอารัดเอาเปรียบผู้กู้ที่ ไม่รู้อีโหน่อีเหน่

ในฐานะองค์กรที่มีพนักงานหลายพันคน เราเห็นประสบการณ์ที่ไม่ดีของลูกค้าที่เกิดจากการหลอกลวงของพนักงานซึ่งเกิดขึ้นไม่บ่อยนัก อย่างไรก็ตาม พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมลักษณะนี้เป็นสิ่งที่ยอมรับไม่ได้ ผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตซึ่งเจตนาที่จะละเลยการปฏิบัติตามมาตรฐานอย่างสม่ำเสมอ ไม่มีขั้นตอนการควบคุมคุณภาพการบริการและไม่มีกระบวนการทำงานที่โปร่งใส และถูกพบว่ามีการให้กู้ยืมที่เอารัดเอาเปรียบซ้ำแล้วซ้ำอีก ควรเผชิญกับผลที่ตามมา เรามองว่า ควรมีการตักเตือนและมีบทลงโทษสำหรับการละเมิดกฎ และในกรณีที่เลวร้ายที่สุด ควรถูกระงับหรือเพิกถอนใบอนุญาต

เนื่องจากสิ่งที่เรากำลังเสนอคือ อัตราดอกเบี้ยที่สูงขึ้นเพื่อแลกกับการเข้าถึงบริการทางการเงินที่ทั่วถึง บนมาตรฐานการให้บริการที่สูงขึ้น เราจึงต้องมีมาตรการเพื่อให้แน่ใจว่าผู้ให้กู้เข้าใจและตระหนักถึงความสำคัญของสิทธิผู้บริโภคและการคุ้มครองผู้กู้ มิฉะนั้นผลที่ตามมาโดยไม่ได้ตั้งใจของความพยายามที่มีเจตนาดีนี้อาจเป็นการผลักดันผู้บริโภคที่ไม่รู้อีโหน่อีเหน่ให้ตกไปอยู่ในมือของผู้ไม่ประสงค์ดี

อย่างไรก็ตาม มีผู้ถือใบอนุญาตในระดับท้องถิ่นและระดับภูมิภาคหลายรายที่เราเชื่อว่ามีเจตนาดีแต่ไม่สามารถนำเสนอบริการที่ดีขึ้นหรือเรียกเก็บดอกเบี้ยในอัตราที่ลดลงได้ เนื่องจากพวกเขามีอุปสรรคจากการที่ยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นธุรกิจและไม่สามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนที่เพียงพอได้

ผู้ประกอบการที่ปฏิบัติตามกฎหมายเหล่านี้ควรได้รับการส่งเสริมให้เติบโตและมีส่วนร่วมในภารกิจการลดความเหลื่อมล้ำในประเทศ ผู้ประกอบการหลายรายได้แสดงให้เห็นถึงความตั้งใจที่จะปฏิบัติตามภารกิจนี้ด้วยการเข้าร่วมและมีส่วนร่วมในสมาคมการค้าผู้ประกอบธุรกิจสินเชื่อทะเบียนรถ (VTLA) ซึ่งเป็นหน่วยงานที่จัดตั้งขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อปรับปรุงมาตรฐานอุตสาหกรรม และส่งเสริมการเจรจาระหว่างภาครัฐและเอกชนให้เกิดประสิทธิผล

หลักการที่ 3 - เราต้องการโครงสร้างพื้นฐานด้านข้อมูลระดับประเทศที่แข็งแกร่งมากกว่าธนาคารดิจิทัล

ในปี 2565 ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ได้ประกาศแผนพัฒนาภาคการเงินซึ่งมีการแถลงความคิดริเริ่มในการอนุญาตให้มีธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา (Virtual Bank) สถาบันการเงินที่อยู่บนพื้นฐานของระบบดิจิทัลเหล่านี้จะสามารถให้บริการผู้บริโภคได้มากขึ้นในขณะที่มีโครงสร้างต้นทุนที่ต่ำกว่า และสามารถส่งต่อการประหยัดต้นทุนเหล่านั้นไปยังผู้กู้ เป็นการขยายขอบเขตการเข้าถึงบริการทางการเงินให้กับทุกคนที่มีโทรศัพท์มือถือ หัวข้อที่ได้รับการสนใจน้อยกว่าในเอกสารฉบับนี้คือเรื่องการแข่งขันเสรี โครงสร้างพื้นฐานเสรี และข้อมูลเสรี

ระหว่างสองวาระของภาคการเงินที่เกี่ยวข้องกับการเข้าถึงบริการทางการเงินนี้ ทีมผู้บริหารของเรายังคงสงสัยว่าการเข้ามาของธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา (Virtual Bank) จะช่วยให้ประชากรไทยสามารถเข้าถึงสินเชื่อที่ถูกกว่าได้มากขึ้นจริงหรือไม่ เราเห็นว่าโครงสร้างพื้นฐานด้านการธนาคารของประเทศไทย ซึ่งประกอบไปด้วยการกระจายตัวของสาขาและตู้เอทีเอ็ม ช่องทางการชำระเงินที่เชื่อมโยงต่อกัน มาตรการการกำกับดูแล องค์ประกอบของผู้ถือหุ้น การมีอยู่ของบริษัทข้อมูลเครดิตแห่งชาติ และทรัพยากรในการกำกับดูแลนั้นดีกว่าในหลายประเทศมาก เพียงแค่ผู้ประกอบการปัจจุบันลงทุนเพิ่มขึ้นเล็กน้อยเราก็จะสามารถมีระบบการเงินที่ทั่วถึงและครอบคลุมมากขึ้น สิ่งเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นได้หากผู้ประกอบการเหล่านี้มีแรงจูงใจ

สิ่งที่เราต้องการมากกว่า คือส่วนที่ไม่ค่อยเป็นที่กล่าวถึงในแผนพัฒนาภาคการเงิน นั่นก็คือโครงสร้างพื้นฐานของข้อมูล การบังคับให้บริษัทผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตเข้ามามีส่วนร่วมในการนำส่งข้อมูลให้กับบริษัทข้อมูลเครดิตแห่งชาติ (“NCB”) เพิ่มชุดข้อมูลที่มากขึ้นจากสหกรณ์ต่างๆ ข้อมูลการจ่ายค่าสาธารณูปโภค เช่น ค่าไฟ ค่าน้ำ และค่าโทรศัพท์เข้าในระบบ NCB ระยะเวลาการจัดเก็บข้อมูลที่นานขึ้นใน NCB และกฎระเบียบที่ช่วยให้ธนาคารแต่ละที่สามารถเชื่อมต่อข้อมูลได้อย่างเสรี ล้วนมีประโยชน์มากกว่าและสามารถทำได้รวดเร็วกว่าสำหรับการพัฒนาระบบธนาคารให้เกิดการเข้าถึงบริการทางการเงินได้ดีกว่าการออกใบอนุญาตธนาคารเพิ่ม นับตั้งแต่เกิดการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ประชากรไทยส่วนใหญ่มีบัญชีธนาคาร และสามารถทำธุรกรรมทางการเงินบางประเภทบนระบบดิจิทัล อย่างไรก็ตามหลายๆ คนยังคงประสบปัญหาการเข้าถึงบริการทางการเงินเนื่องจากไม่มีข้อมูลด้านเครดิตที่เพียงพอ ไม่มีข้อมูลที่จำเป็นเพื่อให้ผู้ให้กู้พิจารณาปล่อยสินเชื่อหรือการเข้าถึงข้อมูลมีต้นทุนที่สูง เราเชื่อว่า หากสมมติว่าผู้ให้กู้สามารถเข้าถึงข้อมูลด้านเครดิตที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น ต้นทุนส่วนเพิ่มของธนาคารที่ได้ใบอนุญาตในปัจจุบันควรจะต่ำกว่าต้นทุนของผู้เล่นรายใหม่ที่ขอรับใบอนุญาตธนาคารดิจิทัลอย่างมาก

แม้ว่าธนาคารจะมีความพร้อมด้านระบบงานและ การรองรับการขยายตัวของปริมาณธุรกรรม แต่การให้กู้ยืมโดยไม่มีข้อมูลในการวิเคราะห์เครดิตจะเพิ่มความเสี่ยงให้กับธนาคารเป็นอย่างมาก สิ่งนี้เห็นได้จากผู้เล่น “ฟินเทค” ที่พยายามสร้างธุรกิจการปล่อยสินเชื่อโดยใช้ข้อมูลทางเลือกอื่นๆ นอกเหนือจากการใช้ข้อมูลรายได้ พวกเขาพบว่าการอนุมัติเงินกู้ไม่ใช่เรื่องที่ยาก แต่ความยากอยู่ที่การติดตามหนี้มากกว่า ข้อมูลทางการเงินที่มีคุณภาพสูงและพร้อมใช้งานจะสามารถช่วยปรับสมดุลระหว่างความพยายามป้องกันความเสี่ยงกับการหาวิธีลดความเสี่ยง และช่วยให้ผู้ให้สินเชื่อทางช่องทางดิจิทัลเหล่านี้สามารถปล่อยสินเชื่อได้มากขึ้น นอกจากนี้ยังเป็นตัวช่วยสนับสนุนการกำหนดอัตราดอกเบี้ยตามความเสี่ยงหรือต้นทุน อย่างไรก็ตาม เพื่อแลกกับการเข้าถึงข้อมูลที่เปิดเผยเหล่านี้ ธนาคารควรมีส่วนร่วมในการนำข้อมูลของตนเข้ามาเปิดเผยในระบบ เช่นเดียวกับการที่ธนาคารบางแห่งปรับนโยบายการให้กู้ยืมและการดำเนินงานเพื่อส่งเสริมการให้สินเชื่อพลังงานสะอาดและรณรงค์การลดมลพิษ แนวทางปฏิบัติในเรื่องการเข้าร่วมกับ NCB ของสถาบันการเงินที่ไม่ใช่ธนาคาร (NBFIs) ก็อาจถูกนำมาใช้เป็นข้อพิจารณาสำหรับผู้ให้สินเชื่อแก่สถาบันการเงินเหล่านี้อีกชั้นหนึ่ง

ในประเทศที่พัฒนาแล้ว ผู้บริโภคโดยทั่วไปมีความตระหนักรู้และเข้าใจถึงความสำคัญของการรักษาประวัติเครดิตที่ดีว่าเป็นสินทรัพย์อันมีค่านั้น ส่งผลต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจผ่านความสามารถในการให้สินเชื่อแก่ผู้ที่อาจไม่มีทรัพย์สินที่จะนำไปจำนำหรือไม่มีสลิปเงินเดือนเพื่อใช้ในการขอสินเชื่อที่ไม่มีหลักประกันได้ ความเข้าใจพื้นฐานของผู้บริโภคในเรื่องคะแนนเครดิตที่ดีทำให้ผู้ให้บริการสามารถออกแบบผลิตภัณฑ์สินเชื่อและแคมเปญการตลาดเพื่อช่วยผู้บริโภคเพิ่มคะแนนทางเครดิต เพิ่มความเข้าใจด้านการเงิน และนำไปสู่การพัฒนาประสิทธิภาพของตลาดธุรกิจการให้สินเชื่อได้

เรื่องนี้มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากในปัจจุบันเรามีผู้ให้บริการสินเชื่อที่มีใบอนุญาตที่มีเทคโนโลยีที่ช่วยลดต้นทุนในการให้บริการและเพิ่มประสิทธิภาพในการวิเคราะห์ความเสี่ยงพร้อมในมือ ซึ่งควรจะนำไปสู่ความสามารถในการลดบทบาทของหนี้นอกระบบได้ แต่โครงสร้างพื้นฐานด้านข้อมูลและนโยบายที่จะสนับสนุนการใช้ประโยชน์มากขึ้นจากเทคโนโลยีหรือข้อมูลพื้นฐานก็ยังไม่เกิดขึ้น

หลักการที่ 4 - เราจำเป็นต้องลงทุนให้ประชากรของเรามีความรู้ทางการเงินมากขึ้น

ระดับหนี้ครัวเรือนของประเทศไทยไม่เพียงแต่สูงเท่านั้น แต่ยังเป็นหนี้คุณภาพต่ำอีกด้วย ซึ่งเป็นเพราะส่วนใหญ่ผู้คนกู้ยืมเพื่อไปใช้ในการอุปโภคบริโภคที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ สิ่งนี้แสดงให้เห็นถึงปัญหาที่ใหญ่กว่าหนี้นอกระบบ ผู้กู้ที่อาจมีเจตนาไม่ดี และเพดานอัตราดอกเบี้ยที่ต่ำ มันแสดงให้เห็นถึงการที่ประชากรไม่มีความรู้ด้านการเงินและไม่มีระเบียบวินัยทางการเงิน

วิธีแก้ปัญหาเงินกู้นอกระบบบางส่วนคือการให้ความรู้ทางการเงินและการศึกษา เราเป็นผู้บุกเบิกความคิดนี้มาตั้งแต่ปี 2555 ก่อนที่คำว่าการศึกษาทางการเงินและความรู้ทางการเงินจะกลายเป็นคำศัพท์ยอดนิยมในหมู่ธนาคารและหน่วยงานกำกับดูแล บริษัทของเราได้พัฒนา ทดลอง และเปิดตัวโครงการให้ความรู้ทางการเงินเชิงปฏิบัติสำหรับลูกค้าของเราแล้ว เรามุ่งมั่นที่จะทำกิจกรรมนี้และขยายการแบ่งปันความรู้ให้กับผู้คนนอกเหนือจากลูกค้าของเรา ไปยังชุมชนในชนบท คนงานในโรงงาน และพนักงานของเราเอง

เราเชื่อว่าหากผู้คนได้รับการสอนเรื่องการเงินส่วนบุคคลขั้นพื้นฐานหรือการจัดการเงินตั้งแต่ในระดับโรงเรียนมัธยม มหาวิทยาลัย และในช่วงต้นของการประกอบอาชีพ ความไม่เท่าเทียมกันจะลดลง และปัญหาทางสังคมของหนี้นอกระบบจะลดลง ไม่นานมานี้ เราพบว่ามีเพียงประมาณร้อยละ 50 ของผู้กู้ของเราเท่านั้นที่รู้ว่า NCB คืออะไร หรือเหตุใดจึงสำคัญสำหรับพวกเขา เรารู้สึกประหลาดใจและผิดหวัง เห็นได้ชัดว่าหนทางในการสร้างความตระหนักรู้และความเข้าใจในเรื่องการเงินนั้นยังอีกยาวไกล

ต่อไปนี้คือข้อเท็จจริงและสถิติบางส่วนซึ่งเป็นผลมาจากความตั้งใจของเราในการให้ความรู้และการศึกษาด้านการเงินและเรื่องดิจิทัลตั้งแต่ปี 2555:

1. เรามีส่วนร่วมกับชุมชน 220 แห่งและผู้คนมากกว่า 6,000 คนภายในชุมชนเหล่านั้น
2. เราได้รวบรวมบันทึกทางการเงินของผู้กู้หลายราย
3. ระหว่างปี 2561-2566 เราได้ทำงานร่วมกับ “โครงการกำลังใจ” ในพระดำริพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา เพื่อให้การศึกษาทางการเงินแก่ผู้ก้าวพลาดที่ใกล้จะพ้นโทษ เพื่อไม่ให้กลับไปกระทำผิดซ้ำ
4. เราเป็นผู้เข้าร่วมชั้นนำในโครงการ Happy Money ของตลาดหลักทรัพย์ฯ โดยมีอาสาสมัครจากเงินติดล้อ จำนวน 56 คนที่ได้รับการรับรอง
5. เราได้เชิญสมาชิกของสมาคมการค้าผู้ประกอบธุรกิจสินเชื่อทะเบียนรถ (VTLA) ที่มีแนวความคิดเดียวกันให้เข้าร่วมจัดกิจกรรมส่งเสริมความรู้ด้านการเงิน

ดังที่ผมได้กล่าวไว้ก่อนหน้านี้ ทีมผู้บริหารของบริษัทของเราถูกเลือกจากบุคลากรมืออาชีพที่มีทัศนคติสอดคล้องกับองค์กร สิ่งนี้สะท้อนให้เห็นในแคมเปญเชิงรุกของเราเพื่อลดการอุปโภคบริโภคที่สิ้นเปลือง ตัวอย่างเช่น ในปี 2562 เราเปิดตัวหลายแคมเปญ ซึ่งรวมถึงการจัดทำหนังสือความรู้ทางการเงินที่ขายดีที่สุดและออกโฆษณาที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการเป็นหนี้ในระดับสูงเกินไปซึ่งเป็นโฆษณาที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เพื่อเตือนผู้คนเกี่ยวกับการใช้จ่ายที่เกินตัว และกระตุ้นให้ผู้ชมจำนวนมากขึ้นมีการตัดสินใจทางการเงินได้ดีขึ้น (คลิกเพื่อชมวิดีโอ)

ในฐานะบริษัท เรายังมุ่งมั่นที่จะให้ความรู้แก่ลูกหนี้ในเรื่องสิทธิของพวกเขา และควบคุมข้อความการสื่อสารทางการตลาดของเรา เพื่อไม่ให้โฆษณาส่งเสริมคุณลักษณะ เช่น “ไม่ตรวจสอบเครดิตบูโร” “ไม่ตรวจสอบแบล็คลิส” หรือสนับสนุนให้ประชาชนกู้หนี้ยืมสินเพื่อการอุปโภคบริโภค (คลิกเพื่อชมวิดีโอ)

ในส่วนนี้เราจะเน้นไปที่สาระสำคัญของการเปลี่ยนแปลงที่เราได้สร้าง เราภูมิใจนำเสนอรายงานการประเมินผลกระทบต่อสังคมฉบับแรกของเรา

ESG, UNSDGs, BCG, One Report, ความยั่งยืน และผลกระทบคือหัวข้อ ตัวย่อ คำศัพท์ที่ถูกพูดถึงบ่อยครั้ง และเป็นเครื่องมือการรายงานที่นักลงทุนและผู้คนในวงการการเงินให้ความสำคัญในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ในปัจจุบัน เป็นไปไม่ได้ที่จะเข้าร่วมงานประชุมธุรกิจและไม่ต้องเจอกับหัวข้อสนทนาที่เกี่ยวข้องกับข้อใดข้อหนึ่งหรือหลายข้อด้านบน อย่างไรก็ตาม ผมต้องยอมรับว่า ในองค์กรของเรา การตั้งธงว่าเราควรมีกรอบการทำงานตามแบบใด ใช้คำจำกัดความอย่างไร ทำตามตัวอย่างไหน หรือติดตามผลจากตัวชี้วัดใด ยังคงไม่ชัดเจน เราพบว่าตัวอย่างแนวทางการดำเนินงานที่มีอยู่ถูกวางไว้อย่างกว้างๆ อยู่บนพื้นฐานของการใช้แนวทางแบบเดียวที่ดูจะเหมาะกับทุกคนเพื่อพยายามวัดผลกับประเด็นที่หลากหลายในอุตสาหกรรมต่างๆ บ่อยครั้งที่เป้าหมายต่างๆ ก็ขัดแย้งกันเอง อย่างไรก็ตาม สิ่งที่เรามีความชัดเจนก็คือ เรากำลังสร้างคุณประโยชน์เชิงบวกให้กับโลก และองค์กรของเราพร้อมที่จะขับเคลื่อนสังคมมากกว่าหวังผลด้านสิ่งแวดล้อม

แม้ว่าเราจะไม่สามารถประเมิน ESG จากเรื่องราวและเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยของลูกค้าที่ครอบครัวได้รับประโยชน์จากผลิตภัณฑ์และบริการของเรา แต่เราตระหนักดีว่าจำเป็นต้องมีการวัดผล การพยายามวัดผลงานออกมาเป็นตัวเลขเพื่อให้ผู้คนภายนอกสามารถเข้าใจเงินติดล้อได้ดีขึ้น น่าจะช่วยทำให้ปัญหาการเข้าถึงบริการทางการเงินเป็นสิ่งที่สามารถมองเห็นได้อย่างเป็นรูปธรรมมากขึ้น ในระหว่างที่เราพยายามหารูปแบบวิธีรายงานผลที่เหมาะสมกับเงินติดล้อ เราอยากให้ท่านผู้ถือหุ้นของเราลองไปเยี่ยมชมสาขาใดสาขาหนึ่งของเราและลองพูดคุยกับลูกค้าของเรา ท่านจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับบทบาทของเราในฐานะผู้ที่ให้ความช่วยเหลือและให้คำตอบทางการเงินแก่ลูกค้า และสามารถเข้าใจว่าลูกค้าของเราสามารถพัฒนาคุณภาพชีวิตจากการเงินกู้ที่ได้รับจากเราได้อย่างไร

เพื่อช่วยให้ผู้มีส่วนได้เสียทั้งหมดเกิดความเข้าใจไปในทิศทางเดียวกันถึงความหมายของสิ่งที่เราตั้งใจเรียกว่าผลกระทบ เราจึงได้ทำการวิเคราะห์ข้อมูลที่เรามีอยู่ รวมถึงออกแบบและจัดทำแบบสำรวจของเราเองเพื่อประเมินผลกระทบที่เกี่ยวข้อง โดยแรงบันดาลใจที่ทำให้เราทำสิ่งนี้มาจากการที่เมื่อปีที่แล้วเราได้ทำโครงการร่วมกับ Center for Impact Investing and Practices ซึ่งเป็นองค์กรที่ไม่แสวงหาผลกำไรที่ก่อตั้งโดย Temasek Trust

ด้านล่างนี้เป็นข้อมูลที่เราได้รวมรวบและกลั่นกรองออกมาเป็นตัวชี้วัดที่วัดผลได้ เราจะยังคงปรับปรุงและพัฒนาวิธีการวัดผลอย่างต่อเนื่องไปพร้อมกับการเติบโตของบริษัท:

ผู้กู้ในพอร์ตสินเชื่อของเรา:

• ผู้กู้ 17 คนจาก 20 คนรู้สึกว่าเงินติดล้อช่วยให้คุณภาพชีวิตของพวกเขาดีขึ้น
• เจ้าของธุรกิจอิสระมากกว่าครึ่ง รู้สึกว่าเงินกู้จากเงินติดล้อช่วยให้ธุรกิจเติบโตและเพิ่มรายได้
• 1 ใน 2 ของผู้กู้ ไม่มีเป้าหมายทางการเงิน และ 3 ใน 4 ของผู้กู้ที่มีเป้าหมายทางการเงิน เห็นด้วยกับคำที่ว่า “เงินติดล้อช่วยให้ฉันบรรลุเป้าหมายทางการเงินที่ตั้งใจไว้”
• 1 ใน 5 ของผู้กู้ เคยถูกปฏิเสธการให้สินเชื่อจากธนาคารหรือสถาบันทางการเงินก่อนจะมาที่เงินติดล้อ
• 2 ใน 5 ของผู้กู้ มีสินเชื่อกับผู้ให้กู้รายอื่น
• 4 ใน 5 ของผู้กู้ ระบุว่าค่าธรรมเนียม อัตราดอกเบี้ย การผ่อนชำระ และค่าปรับของเราสามารถเข้าใจได้ง่าย
• 13 ใน 20 ของผู้กู้ มีความกังวลน้อยลงเกี่ยวกับการที่ตนไม่สามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุนได้
• 13 ใน 20 ของผู้กู้ กล่าวว่าตนสามารถจัดการและควบคุมการเงินได้มากยิ่งขึ้น
• 4 ใน 5 ของผู้กู้ รู้สึกว่าเงื่อนไขการชำระคืนเงินกู้ไม่ถือเป็นภาระ โดย 1 ใน 5 ของผู้กู้ยังคงรู้สึกว่ามีภาระอยู่บ้าง และไม่มีใครเชื่อว่าการผ่อนชำระรายเดือนถือเป็นภาระหนัก

ประโยชน์ของข้อมูลด้านเครดิต:

• ในปีที่ผ่านมา เราได้ช่วยเหลือผู้กู้อย่างน้อย 34,657 รายที่มีประวัติเครดิตที่ไม่ดีก่อนหน้านี้ในการปรับปรุงคะแนนเครดิตของพวกเขา
• ในปีที่ผ่านมา เราได้ช่วยเหลือผู้กู้ที่ไม่เคยมีประวัติสินเชื่อมาก่อนหรือมีประวัติน้อยจำนวนไม่ต่ำกว่า 78,359 ราย สร้างประวัติเครดิตที่ดีกับบริษัทข้อมูลเครดิตแห่งชาติ
• ผู้กู้ 3 ใน 5 รายที่มาหาเราโดยมีประวัติเครดิตไม่ดี สามารถปรับปรุงคะแนนเครดิตของตนได้
• ผู้กู้ 3 ใน 4 รายที่มาหาเราโดยมีข้อมูลเครดิตน้อยหรือไม่มีเลย กำลังสร้างประวัติทางการเงินที่ดี
• ผู้กู้ 4 ใน 5 รายที่มีประวัติเครดิตที่ดี ณ เวลาที่กู้ยืม ยังคงรักษาสถานะของตนเองผ่านความสัมพันธ์กับเรา

นอกจากนี้ ท่านผู้ถือหุ้นส่วนใหญ่อาจลืมไปว่าผลิตภัณฑ์ประกันภัยของบริษัทเรานั้นอยู่บนพื้นฐานของการช่วยให้ผู้คนสามารถเข้าถึงบริการทางการเงินเช่นกัน โดยเริ่มจากการให้ประกันอุบัติเหตุฟรีแก่ลูกค้าใหม่ เฉพาะสินเชื่อทะเบียนรถจักรยานยนต์เพื่อช่วยเสริมสร้างความรู้เรื่องประกันภัย

เช่นเดียวกับที่เราให้บริการหลังการปล่อยสินเชื่อแก่ผู้กู้ของเรา เราก็ได้ให้บริการเช่นเดียวกันสำหรับธุรกิจนายหน้าประกันภัยของเราด้วย ในไตรมาสที่ 4 ของปี 2566 เราได้เปิดตัวสายด่วน “1501” สำหรับลูกค้าประกันภัยของเรา ในความเข้าใจของเรา ประกันติดล้อเป็นนายหน้าประกันภัยเพียงรายเดียวที่มีทีมงานซึ่งมีหน้าที่อำนวยความสะดวกในการยื่นคำร้องสินไหมและติดตามผลให้บริการตลอด 24 ชั่วโมงทุกวัน เราได้รับผลตอบรับจากลูกค้าที่ซื้อประกันจากเราดังนี้

• ลูกค้า 3 ใน 5 ซื้อประกันภัยรถยนต์ภาคสมัครใจครั้งแรกกับประกันติดล้อ
• สำหรับลูกค้าที่ซื้อประกันภัยแบบผ่อนชำระ 0%
  • 1 ใน 5 จะลดระดับความคุ้มครองของกรมธรรม์ประกันภัยของตนหากไม่มีตัวเลือกการผ่อนชำระ 0%
  • 1 ใน 10 จะไม่ซื้อประกันเลย
  • 1 ใน 10 สามารถเพิ่มระดับความคุ้มครองได้จากตัวเลือกในการผ่อนชำระของเรา และ
  • 4 ใน 5 ไม่มีบัตรเครดิต
• 7 ใน 10 มียานพาหนะเพียงคันเดียว และจะไม่มีวิธีการเดินทางอื่นในกรณีที่เกิดอุบัติเหตุกับยานพาหนะ
• 4 ใน 5 ต้องการยานพาหนะเพื่อการใช้งานเป็นประจำ (3-4 วันต่อสัปดาห์)
• หากพวกเขาไม่มีประกันภัยรถยนต์และประสบอุบัติเหตุ ลูกค้าครึ่งหนึ่งจะไม่มีเงินออมเพื่อซ่อมแซมรถยนต์เมื่อเกิดความเสียหาย
• ลูกค้าร้อยละ 98 เชื่อว่ากระบวนการขายของประกันติดล้อมีความโปร่งใสและยุติธรรม

ในช่วงสองสามปีที่ผ่านมา เราได้รับกำลังใจอย่างมากมายจากท่านผู้ถือหุ้นที่สนับสนุนจุดมุ่งหมายที่ไม่ใช่เป้าหมายด้านผลประกอบการของเรา แม้ว่าเงินติดล้อจะเป็นส่วนเล็กๆ ของอุตสาหกรรมการเงินและการธนาคาร แต่ผมถือว่าการมีส่วนร่วมของเราในการสร้างผลกระทบนั้นมีอยู่มาก ท่านผู้ถือหุ้นที่ติดตามเฉพาะกำไรราย ไตรมาสและอัตราส่วนทางการเงินอื่นๆ อาจจะเข้าใจถึงวิธีการตัดสินใจของเราได้ยาก เพราะเราเชื่อว่าการพัฒนาตัวชี้วัดเหล่านี้ทั้งในแง่ตัวเลขและเชิงเปรียบเทียบที่แม้จะดูคลุมเครือเมื่อเปรียบเทียบกับตัวเลขทางบัญชีที่มีความชัดเจน แต่ก็สะท้อนถึงคุณค่าองค์กรของเงินติดล้อได้ดีกว่าตัวเลขทางบัญชีต่างๆ เนื่องจากมันสอดคล้องกับผลประโยชน์ที่แท้จริงที่เรามอบให้แก่ลูกค้าของเรา

โดยสรุป: การแข่งขันภายใต้การกำกับดูแล ข้อมูล และความรู้ทางการเงิน

การเข้าถึงบริการทางการเงิน การลดความไม่เท่าเทียมกัน และการกำจัดหนี้นอกระบบถือเป็นเป้าหมายที่ ท้าทาย ความก้าวหน้าของการพัฒนาเป้าหมายเหล่านี้จะไม่เกิดขึ้นได้เอง และไม่มีอะไรจะเสกให้มันขึ้นได้เอง จุดเริ่มต้นที่ดีคือการตระหนักว่าแนวทางปฏิบัติในการปล่อยสินเชื่อในปัจจุบันจะเอนเอียงไปทางการปล่อยสินเชื่อให้กับพนักงานประจำ ซึ่งถือเป็นประชากรกลุ่มเล็กราวๆ 10 ล้านคน จากประชากรวัยทำงานประมาณ 40 ล้านคน ดังนั้น เราควรระวังไม่ให้เกิดข้อผิดพลาดในการปฏิบัติต่อคนส่วนใหญ่ที่ประกอบอาชีพอิสระโดย การถือว่าพวกเขามีลักษณะเดียวกัน เนื่องจากลักษณะการประกอบอาชีพของพวกเขาต่างกัน แต่ละคนจึงมีกระแสเงินสดที่ไม่เหมือนกัน ซึ่งทำให้เกิดความซับซ้อนและเกิดต้นทุนสูงในการวิเคราะห์ข้อมูลที่ต่างกันไป เมื่อเราเข้าใจเงื่อนไขเหล่านี้แล้ว การออกแบบระบบการเงินของเราก็สามารถพัฒนาได้อย่างเหมาะสม มีผู้เกี่ยวข้องที่พยายามผลักดันวาระดังกล่าวอย่างกระตือรือร้นในช่วงหลายปีที่ผ่านมา หลายรอบการเลือกตั้ง และอาจยาวนานหลายทศวรรษหรือหลายชั่วอายุคน ความมุ่งมั่นอันแรงกล้าถือเป็นสิ่งที่จำเป็นมากในการผลักดันเรื่องนี้

เฉกเช่นเดียวกับประเด็นทางสังคมส่วนใหญ่ ปัญหาดังกล่าวมีความซับซ้อนและมีประเด็นมากมาย เราเชื่อว่าข้อเสนอหลักการทั้ง 4 ประการควรจะต้องดำเนินการไปพร้อมๆ กัน เพื่อให้เห็นภาพ เราจะสามารถมีผู้ให้บริการสินเชื่อรายใหม่ ลดความซับซ้อนของใบอนุญาต ลดการกำหนดกฎระเบียบและกฎหมายของเรา และเพิ่มการคุ้มครองผู้บริโภคได้ก็ต่อเมื่อเราบังคับใช้กฎหมายและกฎเกณฑ์อย่างจริงจัง ไม่มีเงินทุนจำนวนใดที่เพียงพอที่เราจะให้เพื่อเพิ่มความรู้ด้านการเงินแก่ประชาชนเพื่อที่จะทำให้เงินกู้นอกระบบหายไป ยกเว้นแต่ว่าเราจะลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานของข้อมูลและให้ความรู้ทางการเงินควบคู่กันไป

พูดง่ายๆ ข้อสันนิษฐานของเราคือ ภาคเอกชน พร้อมด้วยฝ่ายผู้ออกกฎหมาย ผู้บังคับใช้กฎหมาย กลุ่มผู้สนับสนุนผู้บริโภค และหน่วยงานกำกับดูแล จะต้องให้ความสำคัญในการเพิ่มประสิทธิผลในการต่อสู้กับเงินกู้นอกระบบเป็นลำดับแรก ขณะเดียวกันก็ต้องตระหนักว่าการทำเช่นนั้นจะต้องมีการลงทุนล่วงหน้ารวมถึงการเกิดค่าใช้จ่ายระหว่างทางไปพร้อมๆ กัน การย้ายผู้คนจากเจ้าหนี้นอกระบบไปยังผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตโดยการเพิ่มเพดานอัตราดอกเบี้ย อาจจะทำให้เกิดภาพที่ไม่ดีและเกิดความเข้าใจผิดกับสาธารณชน แต่เรามองไม่เห็นวิธีการแก้ไขปัญหาอื่นที่จะไม่ทำให้เกิดสิ่งเหล่านี้ ความนิยมที่อาจลดลงชั่วคราวนี้อาจถูกชดเชยได้ด้วยรายได้ภาษีที่เพิ่มขึ้นซึ่งเป็นผลจากการที่ผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตสามารถแย่งส่วนแบ่งการตลาดจากเจ้าหนี้นอกระบบ (เจ้าหนี้นอกระบบไม่ต้องจ่ายภาษี) อย่างไรก็ตาม เราจะสามารถให้บริการลูกค้าที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการจากธนาคารได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และจะสามารถลดอัตราดอกเบี้ยลงได้ ก็ต่อเมื่อเรามีความมั่นใจในความก้าวหน้าของเราแล้วเท่านั้น

เมื่อผู้บริหารระดับสูงฝ่ายบริหารความเสี่ยงของเราเริ่มงานกับเงินติดล้อในปี 2550 ธุรกิจสินเชื่อที่มีทะเบียนรถเป็นประกันถูกให้บริการโดยผู้ประกอบการท้องถิ่นซึ่งเพิกเฉยต่อกฎและข้อบังคับ ในขณะนั้น เงินติดล้อยังเป็นเสมือนโครงการทดลองในการปล่อยสินเชื่อไมโครไฟแนนซ์และเป็นบริษัทในเครือธนาคารแห่งแรกที่มุ่งเน้นการปล่อยสินเชื่อทะเบียนรถกับเจ้าของรถจักรยานยนต์ ย้อนกลับไปในสมัยนั้น การแข่งขันและการเข้าถึงเงินทุนมีข้อจำกัด และขนาดของสินเชื่อจำนำทะเบียนรถมอเตอร์ไซค์โดยเฉลี่ยอยู่เพียง 9,000 บาท จำนวนเงินกู้ต่อมูลค่าหลักประกัน (LTV) ก็ต่ำกว่าร้อยละ 50 อีกทั้งจำเป็นต้องมีการโอนกรรมสิทธิ์ ซึ่งก่อให้เกิดต้นทุนและส่งผลให้การปล่อยสินเชื่อช้าลง

เมื่อเวลาผ่านไป เราทำให้ผลิตภัณฑ์สินเชื่อทะเบียนรถเป็นที่นิยม เราพัฒนาความสามารถในการบริหารความเสี่ยง ขยายเครือข่ายสาขา ปรับปรุงกระบวนการอนุมัติสินเชื่อ ขยายขนาดทีมติดตามหนี้ และยกระดับประสบการณ์ของลูกค้าให้อยู่บนความยุติธรรม โปร่งใส และสะดวกรวดเร็วมากขึ้น ตลอดกระบวนการนี้ เราได้ช่วยก่อตั้งสมาคมการค้าผู้ประกอบธุรกิจสินเชื่อทะเบียนรถ (VTLA) และสนับสนุนการให้ความรู้ด้านการเงินและการสร้างมาตรฐานทางการเงินที่สูงขึ้น ปัจจัยทั้งหมดเหล่านี้ทำให้เราและผู้เล่นรายอื่นๆ ในอุตสาหกรรมเติบโต เป็นที่รู้จัก และดึงดูดเงินทุนมากขึ้น หลังจากนั้น เรายังคงพยายามลดอัตราดอกเบี้ยและขยายระยะเวลาเงินกู้ ซึ่งช่วยเพิ่มความสามารถในการจ่ายชำระหนี้ ลดโอกาสในการผิดนัดชำระหนี้และลดอัตราการยึดหลักประกันจากลูกค้า

ในปี 2561 ลูกค้าสินเชื่อจำนำทะเบียนรถจักรยานยนต์ได้รับประโยชน์จากอัตราดอกเบี้ยที่ลดลง วงเงินกู้ที่มากขึ้น ระยะเวลาผ่อนชำระที่นานขึ้น และลูกค้าก็มีความสามารถในการจ่ายคืนที่มากขึ้น นี่เป็นตัวอย่างที่ทำให้เห็นว่าการแข่งขันซึ่งอยู่ภายใต้กฎและข้อบังคับต่างๆ ที่เพิ่มมากขึ้นนั้น ทำให้การแข่งขันที่เกิดขึ้นตามกลไกธรรมชาติปรับตัวลดลง ในปี 2562 ธนาคารแห่งประเทศไทยได้เข้าควบคุมธุรกิจการให้สินเชื่อทะเบียนรถและกำหนดเพดานอัตราดอกเบี้ยไว้ที่ร้อยละ 28 และต่อมาได้ปรับลดเพดานอัตราดอกเบี้ยลงเหลือร้อยละ 24 เนื่องมาจากการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ซึ่ง ณ เวลานั้น บริษัทของท่านเรียกเก็บอัตราดอกเบี้ยต่ำกว่าเพดานดอกเบี้ยที่ถูกกำหนดไว้สำหรับสินเชื่อจำนำทะเบียนรถยนต์และรถบรรทุกอยู่แล้ว

นอกจากนี้ ยังเป็นที่น่าสังเกตว่าอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 24 ต่อปีที่ผมใช้อ้างอิงมาตลอดคืออัตราดอกเบี้ยสูงสุดที่ผู้ประกอบธุรกิจสินเชื่อทะเบียนรถที่ได้รับใบอนุญาตสามารถเรียกเก็บจากผู้กู้ได้ อย่างไรก็ดี เราไม่ได้เรียกเก็บดอกเบี้ยที่อัตราร้อยละ 24 ต่อปีจากลูกค้าทุกคน ในความเป็นจริง มีลูกค้าจำนวนน้อยกว่าร้อยละ 10 ในพอร์ตสินเชื่อปัจจุบันของบริษัทที่เราเรียกเก็บดอกเบี้ยสูงเท่าเพดานอัตราดอกเบี้ยตามกฎหมาย อัตราผลตอบแทนของทั้งพอร์ตสินเชื่อของเราอยู่ที่ประมาณร้อยละ 18 ต่อปี และอัตราดอกเบี้ยต่ำสุดที่เราเรียกเก็บคือประมาณร้อยละ 12 ต่อปี วิธีการกำหนดอัตราดอกเบี้ยของเราถูกออกแบบมาให้แตกต่างกันไปตามกลุ่มลูกค้า และสามารถถูกปรับเปลี่ยนได้เพื่อให้สะท้อนถึงต้นทุนของความเสี่ยงและต้นทุนในการให้บริการ

เป็นที่น่าเสียดายที่จะต้องมีกลุ่มลูกค้าที่เราจำเป็นต้องปฏิเสธอยู่เสมอ แม้ว่าในความเป็นจริงผมเห็นว่าผู้กู้จำนวนมากมีความตั้งใจที่จะชำระคืนเงินกู้ของตน แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนที่มีความสามารถในการชำระคืนได้มากเท่าจำนวนเงินที่ต้องการกู้ยืม หรือมีวินัยทางการเงินที่เพียงพอในการชำระเงินกู้จนครบกำหนด ผู้ประกอบอาชีพอิสระและผู้ที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการทางการเงินจากธนาคารมักถูกมองว่ามีความเปราะบางทางการเงินด้วยเหตุผลบางประการ และเนื่องจากรูปแบบลักษณะของรายได้ที่ไม่สามารถคาดการณ์ได้หรือไม่มีความแน่นอนเหมือนกับพนักงานภายใต้ระบบเงินเดือน คนกลุ่มนี้จึงมีแนวโน้มที่จะมีความเสี่ยงสูงกว่าและมีต้นทุนในการให้บริการสูงกว่าเสมอ

มีลูกค้าที่ต้องการสินเชื่อเข้ามาที่สาขาของเราบ่อยครั้ง แต่หลังจากทำการประเมิน เราพบว่าพวกเขามีความเสี่ยงหรือมีต้นทุนในการให้บริการที่สูงเกินกว่าที่จะเสนอสินเชื่อในอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 24 ต่อปี ผู้ขอสินเชื่อที่ถูกปฏิเสธเหล่านี้มีแนวโน้มที่จะไปกู้เงินจากแหล่งเงินกู้นอกระบบแม้จะมีอัตราดอกเบี้ยที่สูงมากและมีเงื่อนไขที่ไม่เป็นธรรมก็ตาม ส่วนต่างระหว่างอัตราดอกเบี้ยสูงสุดที่เงินติดล้อเรียกเก็บกับอัตราดอกเบี้ยที่เจ้าหนี้นอกระบบเรียกเก็บทำให้เห็นว่ามีช่องทางที่จะเพิ่มอัตราดอกเบี้ย และส่งผลให้เกิดการเข้าถึงบริการทางการเงินและยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้กู้เหล่านี้ เหตุผลของเรามีเพียงว่า จะเป็นการดีกว่าสำหรับลูกค้าที่เปราะบางที่จะสามารถเข้าถึงเงินกู้ที่มีอัตราดอกเบี้ยสูงกว่าร้อยละ 24 ต่อปีจากผู้ให้สินเชื่อที่มีใบอนุญาตซึ่งอยู่ภายใต้การกำกับดูแล โดยจะเกิดความโปร่งใสมากขึ้นภายใต้กฎเกณฑ์ที่มีอยู่มากกว่าที่จะถูกตัดออกจากระบบการเงินโดยสิ้นเชิง ตัวเลือกนี้ควรเป็นทางเลือกที่ดีกว่าสำหรับรัฐบาล เนื่องจากข้อมูลจากผู้ให้สินเชื่อที่ได้รับใบอนุญาตจะช่วยให้รัฐบาลสามารถเห็นความแข็งแกร่งของเศรษฐกิจได้ชัดเจนยิ่งขึ้น

หนี้นอกระบบในประเทศไทยจะลดลงหากมีการอนุญาตให้ผู้ประกอบการเอกชนที่มีความตั้งใจที่ดี มีความรู้ มีความสามารถในการเข้าถึงเทคโนโลยีและเงินทุนสามารถเรียกเก็บอัตราดอกเบี้ยที่สูงกว่าร้อยละ 24 ต่อปี แต่ต่ำกว่าอัตราดอกเบี้ยที่เจ้าหนี้นอกระบบเรียกเก็บซึ่งสูงกว่าเกือบร้อยละ 100 ต่อปี ผู้ให้กู้ที่สามารถคิดอัตราดอกเบี้ยเกินกว่าอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 15 ต่อปีตามที่กำหนดไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ควรผ่านเกณฑ์การประเมินความเหมาะสม และอยู่ภายใต้การกำกับดูแลและการบังคับใช้กฎระเบียบ อันดับแรกเราให้ความสำคัญกับกลยุทธ์ระยะสั้นที่จะสามารถแย่งส่วนแบ่งการตลาดจากเจ้าหนี้นอกระบบและปรับปรุงเงื่อนไขอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับอัตราดอกเบี้ย ขณะเดียวกันเราก็ให้ความสำคัญกับการลงทุนเพื่อให้ความรู้แก่ผู้กู้ถึงความสำคัญของประวัติทางการเงินในฐานะสินทรัพย์ที่มีค่าของพวกเขา เมื่อโครงสร้างพื้นฐานข้อมูลแข็งแกร่งและความรู้ทางการเงินเกิดขึ้นอย่างแพร่หลาย อุปสรรคและต้นทุนที่เกี่ยวข้องกับการประเมินความน่าเชื่อถือทางเครดิตจะลดลงตามไปด้วย นอกจากนี้ โดยทั่วไป การแข่งขันยังผลักดันให้ผู้ประกอบการที่ดีเติบโตและสามารถแข่งขันด้วยการลดอัตราดอกเบี้ยได้ในท้ายที่สุด

เราตระหนักดีว่าไม่มีระบบการเงินที่สมบูรณ์แบบ เนื้อหาในส่วนนี้ถูกเขียนขึ้นโดยมุ่งเน้นไปที่การเข้าถึงบริการทางการเงินที่ทั่วถึงและครอบคลุม (Financial Inclusion) และอาจไม่ได้ให้ความสำคัญต่อลำดับความสำคัญทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม อุปสรรค และความกดดันอื่นๆ ที่รัฐต้องให้ความสนใจและแก้ไข ผมได้อ้างอิงและให้ความเห็นเกี่ยวกับความคิดริเริ่มของรัฐบาลปัจจุบันเมื่อผมเสนอวิธีแก้ปัญหา เนื่องจากเป้าหมายของเราไม่ใช่การทำในสิ่งที่คนอื่นได้ทำมาแล้วหรืออ้างสิทธิบนแนวคิดเหล่านี้ แต่เป็นการเข้ามามีส่วนร่วมในวงสนทนาเรื่องการเข้าถึงบริการทางการเงินโดยเติมเต็มช่องว่าง เชื่อมต่อแนวคิดและประสบการณ์ ทำให้จุดยืนของเราเป็นที่รู้จัก และหวังว่าจะทำให้บทสนทนาเรื่องผลกระทบยังคงดำเนินต่อไป

ผมจะขอสรุปส่วนนี้โดยการอธิบายว่าทำไมเราจึงทุ่มเทเวลามากมายเพื่อสื่อสารความคิดเห็นของเราในเรื่องนี้ นักเขียน Mark Twain เคยกล่าวไว้ว่า “สองวันที่สำคัญที่สุดในชีวิตของคุณคือวันที่คุณเกิด และวันที่คุณรู้ว่าคุณเกิดมาทำไม” หลังจากที่เราค้นพบจุดมุ่งหมายของเราในปี 2559 เราตระหนักดีว่าเราสามารถไปถึงเป้าหมายหลายข้อของผู้มีส่วนได้เสียของเราโดยการเปลี่ยนจากการเป็นองค์กรที่แค่ต้องการเอาชนะเจ้าหนี้นอกระบบและคู่แข่งขันรายอื่น ๆ มาเป็นองค์กรที่ก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำ

ที่เงินติดล้อ เราทำทุกอย่างเพื่อส่งเสริมและยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้คน ด้วยความเชื่อมั่นว่า การเข้าถึงบริการทางการเงินที่เป็นธรรมและโปร่งใส คือสิทธิที่ทุกคนพึงได้รับ เราส่งมอบโอกาสทางการเงิน โดยการนำเสนอผลิตภัณฑ์และบริการที่เหมาะสมต่อลูกค้า เรียบง่าย สะดวก และรวดเร็ว ผ่านความจริงใจของพนักงาน

- WHY ของเงินติดล้อ เขียนโดยชาวเงินติดล้อในปี 2559

ส่วนที่ 2: ผลประกอบการและแนวโน้มของปีนี้
ผลประกอบการของปีที่แล้วเป็นอย่างไร:

เราคาดการณ์ได้อย่างแม่นยำว่าสภาวะการณ์จะกลับไปใกล้เคียงกับช่วงก่อนเกิดสถานการณ์โรคโควิด-19 ในขณะที่เรารู้สึกประหลาดใจกับพัฒนาการบางอย่าง

ตามที่คาดการณ์ไว้ ภาพรวมธุรกิจและการเงินในปี 2566 ไม่ค่อยดีนัก และดูเหมือนจะเป็นผลต่อเนื่องจากกระบวนการและนโยบายต่างๆ ที่ถูกนำมาใช้เพื่อแก้ไขสถานการณ์ในช่วงที่มีการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 การปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยโดยธนาคารกลางของสหรัฐอเมริกายังคงส่งผลกระทบต่อตลาดการเงินทั่วโลก ทำให้ต้นทุนในการรีไฟแนนซ์สินเชื่อที่ครบกำหนดชำระ มีราคาสูงขึ้น และการระดมเงินทุนก็ทำได้ยากขึ้น ผลที่ตามมาก็คือการเห็นจุดอ่อนของสถาบันการเงินหลายแห่งซึ่งนำไปสู่ภาวะล้มละลายของสถาบันการเงินเหล่านั้น เช่น Silicon Valley Bank, Signature Bank และ First Republic Bank ในสหรัฐอเมริกา และ Credit Suisse ในสวิตเซอร์แลนด์ อีกทั้งความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ระหว่างสหรัฐอเมริกาและจีน ตลอดจนรัสเซียและยูเครนยังคงมีอยู่ นอกจากนั้น ความขัดแย้งอันยาวนานระหว่างอิสราเอลและฮามาสที่ได้ปะทุขึ้นนั้นก็เพิ่มความไม่มั่นคงให้กับสภาพแวดล้อมที่ผันผวนอยู่แล้วในปัจจุบัน

กลับมามองที่ประเทศไทย เรามีการเติบโตของ GDP ที่ช้ากว่าที่คาด ซึ่งเป็นผลมาจากปัจจัยหลายประการ ประการแรกคือ การฟื้นตัวของการท่องเที่ยวซึ่ง เป็นความหวังของหลายๆ ฝ่าย เช่น ภาคธุรกิจ นักเศรษฐศาสตร์ นักลงทุน และนักวิเคราะห์ ไม่เป็นดังคาด หากไม่มีการฟื้นตัวอย่างเป็นรูปธรรมในธุรกิจการท่องเที่ยวซึ่งเป็นธุรกิจที่กระจายตัวอยู่ทั่วประเทศและเป็นองค์ประกอบขนาดใหญ่ของเศรษฐกิจ หนี้ครัวเรือนต่อ GDP จะยังคงอยู่ในระดับสูง (ที่ประมาณร้อยละ 90 ณ สิ้นไตรมาสที่ 3 ปี 2566) นอกจากนี้สถานการณ์ยิ่งเลวร้ายลงไปอีก จากเหตุการณ์ผิดนัดชำระหนี้ของบริษัทต่างๆ การล้มละลาย และเรื่องอื้อฉาวของบริษัท จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ซึ่งยิ่งสั่นคลอนความเชื่อมั่นของนักลงทุนและเจ้าหนี้ เหตุการณ์เหล่านี้ไม่ใช่เรื่องแปลกและสามารถเกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ตลาดสินเชื่อตึงตัว นอกจากประเทศไทยจะขาดปัจจัยกระตุ้น ทางเศรษฐกิจแล้ว ยังมีความไม่แน่นอนทางการเมือง ซึ่งทำให้การใช้จ่ายและการกระตุ้นเศรษฐกิจของรัฐบาลล่าช้าไปอีก

เหตุการณ์ดังกล่าวส่งผลกระทบต่อความเชื่อมั่นของ นักลงทุนที่มีความลังเลในการจะเข้ามาลงทุนในประเทศไทย และส่งผลให้ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยกลายเป็นตลาดหลักทรัพย์ที่มีอัตราผลตอบแทนจากการลงทุนแย่ที่สุดแห่งหนึ่งในเอเชีย ธนาคารหรือผู้ลงทุนในตราสารหนี้ก็ใช้ความระมัดระวังในการปล่อยกู้หรือลงทุนมากขึ้น และอาจมีข้อกำหนดในการเข้าลงทุนมากขึ้น บริษัทขนาดกลางและขนาดเล็กดูเหมือนจะประสบปัญหาการขาดแคลนเงินทุน โดยไม่สามารถเสนอขายตราสารหนี้แข่งกับบริษัทขนาดใหญ่ที่เสนอขายตราสารหนี้ได้ในจำนวนสูงสุดเป็นประวัติการณ์ได้ เราเห็นสิ่งนี้จากการที่บริษัทที่มีอันดับความน่าเชื่อถือทางเครดิตต่ำเสนอขายหุ้นกู้ แต่ไม่สามารถหาผู้จองซื้อหุ้นกู้ได้เต็มจำนวน เราสังเกตเห็นว่าบริษัทเหล่านี้แก้ปัญหาเฉพาะหน้าด้วยการออกเสนอขายตราสารหนี้ที่มีอายุสั้นขึ้นแต่มีอัตราผลตอบแทนที่สูงขึ้น และจำเป็นต้องออกเสนอขาย ตราสารหนี้ลักษณะนี้บ่อยขึ้น แม้ว่าบริษัทเหล่านี้จะหาทางออกได้ แต่ความเสี่ยงในการจัดหาเงินทุนใหม่ (Refinancing risk) ย่อมเพิ่มสูงขึ้น และอาจส่งผลกระทบทางลบต่อตลาดในภาพรวมในที่สุด

สรุปสถานการณ์ธุรกิจสินเชื่อทะเบียนรถ ธุรกิจนายหน้าประกันภัย และธุรกิจในอุตสาหกรรมใกล้เคียง

ในบรรดาผู้ให้บริการสินเชื่อที่มีทะเบียนรถเป็นหลักประกัน เราได้เห็นผู้ประกอบการที่มากด้วยประสบการณ์หลายรายประสบปัญหาในการเพิ่มผลกำไร โดยเฉพาะการลดลงของรายได้สุทธิเนื่องจากการปรับตัวขึ้นของต้นทุนในการจัดหาเงินและต้นทุนด้านเครดิต ในอดีต การตัดสินใจของผู้ประกอบการหลายรายอาจทำเพื่อเร่งการทำกำไรในระยะสั้น และอาจไม่ได้คำนึงถึงความเสี่ยงในอนาคต ซึ่งสิ่งนี้ย้อนกลับมาส่งผลกระทบเชิงลบในปัจจุบัน นอกจากนี้ ผู้ประกอบการหลายรายยังชะลอการเปิดสาขา เนื่องจากพวกเขาส่วนใหญ่พยายามลดต้นทุนและปรับปรุงคุณภาพพอร์ตสินเชื่อ

อย่างไรก็ตาม สถานการณ์นี้ดูเหมือนจะไม่สามารถหยุดผู้ประกอบการรายใหม่ที่อยากเข้าสู่ตลาดนี้ได้ ผู้ประกอบการรายใหม่เหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นบริษัทลูกของธนาคารพาณิชย์ ความกังวลที่เรามีในตอนแรกถึงโอกาสที่จะเกิดสงครามราคาโดยผู้ประกอบการรายใหม่ที่มีเงินทุนสนับสนุนยังไม่เกิดขึ้นจริง เราเชื่อว่าเพราะการหั่นราคาจะทำลายจุดประสงค์ของธนาคารในการเข้าสู่ตลาดนี้ จากการเห็นโอกาสในการได้รับผลตอบแทนที่น่าดึงดูด นอกจากนี้ แม้ว่าการทำธุรกิจสินเชื่อทะเบียนรถจะดูเป็นธุรกิจที่ดำเนินการได้ง่ายในช่วงที่เศรษฐกิจและตลาดทุนอยู่ในสภาวะที่ดี แต่ความท้าทายในปัจจุบันที่เกิดจากการที่ตลาดมีผู้ประกอบการที่แข็งแกร่งอยู่แล้ว ต้นทุนการจัดหาเงินทุนที่สูงขึ้น ความเสี่ยงที่สูงขึ้น และอัตราการลาออกของพนักงานนั้น กำลังเป็นปัญหาที่หนักหน่วงสำหรับผู้ประกอบการทุกราย ช่วงเวลาฝุ่นตลบของอุตสาหกรรมสินเชื่อดูจะใกล้จะสิ้นสุด ผู้นำตลาดตัวจริงจะปรากฏตัวขึ้น และผู้เล่นที่อ่อนแอและตามเกมไม่ทันจะเริ่มล้มหายตายจาก

ในขณะเดียวกัน อุตสาหกรรมต้นน้ำอย่างธุรกิจเช่าซื้อ (Hire Purchase) เริ่มได้รับผลกระทบอย่างชัดเจนจากเพดานอัตราดอกเบี้ยใหม่ที่กำหนดโดยสำนักงานคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) แม้จำนวนการจดทะเบียนรถจักรยานยนต์ใหม่โดยรวมจะเพิ่มขึ้นร้อยละ 4 จากปี ที่แล้ว แต่ตัวเลขรายไตรมาสนั้นแสดงให้เห็นถึงปัญหาได้อย่างชัดเจนกว่า การจดทะเบียนรถจักรยานยนต์ใหม่มีอัตราการเติบโตปีต่อปีสำหรับไตรมาสที่ 1 ถึงไตรมาส ที่ 4 ขยายตัวที่ร้อยละ 14 ร้อยละ 7 ร้อยละ 0 และ หดตัวร้อยละ 3 ตามลำดับ จากแนวโน้มนี้ เราได้ทราบข้อมูลว่าตัวแทนจำหน่ายรถจักรยานยนต์หลายรายต้องปิดตัวลงเนื่องจากสภาวะเศรษฐกิจที่ซบเซา

กฎระเบียบของ สคบ. ยังส่งผลกระทบต่อผู้ซื้อรถมือสอง เนื่องจากผู้ที่อาจจะไม่มีประวัติด้านเครดิตที่ดีจะมีความสามารถแค่การซื้อรถมือสองที่มีอายุมาก ผู้ซื้อรถเหล่านี้ส่วนใหญ่ซื้อรถมือสองเพื่อนำไปใช้ในการสร้างรายได้ ปัญหาของผู้ให้สินเชื่อเช่าซื้อรถมือสองนั้นคือการเข้ามาของรถยนต์ไฟฟ้า (EV) ที่เพิ่มทางเลือกให้แก่ผู้บริโภค การเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรมรถยนต์ส่งผลกระทบไปยังตัวแทนจำหน่ายรถยนต์มือสอง การที่ประชากรที่เป็นกลุ่มเปราะบางที่สุดของสังคมมีความสามารถในการเป็นเจ้าของรถยนต์น้อยลง และการที่ตัวแทนจำหน่ายรถยนต์มือสองหลายรายต้องออกจากธุรกิจไป เป็นผลกระทบที่เกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งใจของนโยบายหรือความคิดริเริ่มที่มีเจตนาที่ดี เราควรติดตามเรื่องนี้อย่างใกล้ชิดและมันอาจเป็นกรณีศึกษาที่ดีที่สำหรับเรื่องผลกระทบของเพดานอัตราดอกเบี้ย

ผู้ประกอบการธุรกิจเช่าซื้อรถบรรทุกก็ดูเหมือนจะเริ่มถอนตัวจากธุรกิจหลักของตนเองเนื่องจากความยากลำบากในการระดมทุนและต้นทุนด้านความเสี่ยงที่สูงขึ้นจากภาวะเศรษฐกิจที่อ่อนแอ ตลาดรถบรรทุกใหม่หดตัวลงประมาณร้อยละ 6 มีปัจจัยเชิงลบที่เราไม่เคยคาดคิดมาก่อนในช่วงที่ทำประมาณการการเติบโตของเรา นั่นคือราคาประมูลรถยนต์ที่ถูกยึดตกลงอย่างมาก เนื่องจากการสิ้นสุดของโครงการพักชำระหนี้ซึ่งเป็นนโยบายที่เกิดช่วงสถานการณ์โรคโควิด-19 ทำให้จำนวนรถยนต์มือสองเพิ่มขึ้นอย่างมาก รถยนต์เหล่านี้จอดอยู่เต็มลานประมูลและตัวแทนจำหน่ายรถยนต์มือสอง ตัวชี้วัดหนึ่งที่เราไม่ได้ติดตามอย่างใกล้ชิดเพียงพอคือจำนวนรถยนต์มือสองที่อยู่ที่บริษัทประมูลแต่ละแห่ง ซึ่งตัวเลขนี้เพิ่มขึ้นอย่างมาก โดยจำนวนรถยนต์ที่ขายเฉลี่ยต่อเดือนเพิ่มเป็น 25,000 คัน จาก 10,000 คันในปีก่อนหน้า หากเรามองย้อนกลับไปด้วยระยะเวลาที่ยาวนานขึ้น จำนวนรถยนต์มือสองที่ขายโดยบริษัทประมูลก่อนเกิดการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 อยู่ที่ประมาณ 15,000 คันต่อเดือน ผมเชื่อว่าเรากำลังเห็นตัวเลขการขายรถยนต์มือสองโดยบริษัทประมูลกลับไปอยู่ในระดับเดียวกับช่วงก่อนโรคโควิด-19 ซึ่งตัวเลขนี้ลดต่ำลงในช่วงปี 2563-2565 เนื่องจากมีโครงการช่วยเหลือผู้ที่ได้รับผลกระทบจากโรคโควิด-19 ตลาดจะใช้เวลาสักพักในการจัดการกับปริมาณรถยนต์มือสองนี้ และราคารถยนต์มือสองน่าจะมีแนวโน้มที่มีเสถียรภาพมากขึ้นในช่วงปลายปี 2567

รถยนต์ไฟฟ้าที่นำเข้าจากประเทศจีนเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ราคารถยนต์มือสองปรับตัวลงและทำให้เราเก็บหนี้คืนจากรถยึดที่นำเข้าสู่การขายทอดตลาดได้ในมูลค่าที่ต่ำกว่าคาด ผมจะพูดถึงเรื่องนี้ในส่วนถัดไป ตัวเลขการขาดทุนจากการขายรถยนต์บางกลุ่มที่ยึดมานั้น สูงถึงเกือบร้อยละ 50 ในช่วงสิ้นปี ซึ่งสูงกว่าตัวเลขในช่วงเกิดการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ซึ่งอยู่ที่ร้อยละ 24-38 เป็นอย่างมาก

ปีที่แล้ว ผมได้อธิบายถึงความยากในการเปรียบเทียบผลการดำเนินงานระหว่างผู้ประกอบการธุรกิจสินเชื่อที่ไม่ใช่ธนาคารต่างๆ โดยไม่มีข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับการบริหารความเสี่ยงและนโยบาย และแนวปฏิบัติด้านการบัญชี ความยากดังกล่าวยังคงมีอยู่ และยิ่งเปรียบเทียบยากขึ้นจากการที่ผลกระทบของนโยบายช่วยเหลือลูกหนี้ที่ได้รับผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ยังไม่หมดไป ซึ่งอนุญาตให้ผู้ให้สินเชื่อสามารถปรับปรุงอายุสินเชื่อค้างชำระและชะลอการยึดทรัพย์สินได้ เว้นแต่ผู้ให้สินเชื่อจะมีการตั้งสำรองเพิ่มเติมตามดุลยพินิจของผู้บริหารสำหรับสินเชื่อที่ถูกจัดประเภทใหม่เหล่านี้ ผลกระทบจะเกิดขึ้นในรูปแบบของต้นทุนด้านความเสี่ยงที่ต่ำเกินจริง กำไรที่สูงเกินจริง และรายการในงบดุล อื่น ๆ ที่อาจทำให้เข้าใจผิด ผมอยากอธิบายให้ชัดเจนว่าเราได้ยุติโครงการพักชำหนี้ประเภทนี้ตั้งแต่ปี 2565 เพื่อพยายามไม่ให้มีผลกระทบของโรคโควิด-19 อยู่บนตัวเลขทางการเงินของเราอีก

ความสนใจในธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับประกันภัยดูเหมือนจะเพิ่มขึ้น โดยเกิดการควบรวมบริษัทประกันภัย การจัดตั้งบริษัทนายหน้าประกันภัย และการเข้ามาของผู้เล่นรายใหม่ๆ บนแพลตฟอร์ม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผู้ให้สินเชื่อที่ประสบปัญหาในการดำเนินธุรกิจหลักบางรายเริ่มหันไปมองธุรกิจนายหน้าประกันภัยเป็นทางเลือกในการแก้ปัญหาการเติบโตของบริษัท ในทำนองเดียวกัน ผู้ประกอบการธุรกิจนายหน้าประกันภัยเริ่มปล่อยสินเชื่อเพื่อสร้างรายได้เพิ่มจากฐานลูกค้าเดิม แนวโน้มของการขยายธุรกิจระหว่างธุรกิจที่ใกล้เคียงกันจนมาบรรจบกันเหมือนกับที่เราได้อธิบายไว้เมื่อปีที่แล้วดูเหมือนจะเกิดขึ้นอย่างชัดเจนขึ้น ในที่สุด ธุรกิจนายหน้าประกันภัยก็ปิดปีด้วยเรื่องเตือนใจถึงความสำคัญของการบริหารความเสี่ยง ในเดือนธันวาคม สำนักงานคณะกรรมการกำกับและส่งเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย (คปภ.) ระงับการดำเนินงานของบริษัทประกันภัยรายใหญ่ หลังจากศาลล้มละลายกลางเพิกถอนคำร้องขอฟื้นฟูกิจการของบริษัท บริษัทประกันภัยที่มีชื่อเสียงรายนี้น่าจะเป็นผู้บาดเจ็บรายสุดท้ายของนโยบายการจ่ายสินไหมชดเชยจากโรคโควิด-19 แบบเจอ-จ่าย-จบ

โดยสรุป แม้ว่าเราจะคาดการณ์เหตุการณ์จริงที่จะเกิดขึ้นอย่างแม่นยำไม่ได้ แต่ภาพรวมและความรู้สึกในปี 2566 ก็ดูคล้ายและให้ความรู้สึกเหมือนสถานการณ์อันไม่สงบที่เราเคยได้เตรียมใจรับมือเอาไว้

การพัฒนาที่สำคัญอย่างไม่คาดคิด:
การบุกของยานยนต์ไฟฟ้าในประเทศไทย

ก่อนไตรมาสสุดท้ายของปี 2565 การเห็นรถยนต์ไฟฟ้าบนท้องถนนในประเทศไทยถือเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้ยาก รถยนต์ไฟฟ้าส่วนใหญ่ถูกขายโดยผู้นำเข้ารถยนต์อิสระโดยมีผู้จัดจำหน่ายที่ได้รับอนุญาตเพียงไม่กี่ราย สิ่งนี้ถูกเปลี่ยนแปลงในชั่วข้ามคืนเมื่อ Tesla เข้าสู่ตลาดประเทศไทยอย่างเป็นทางการและสามารถขายรถยนต์ไฟฟ้าได้หลายพันคันภายในไม่กี่ชั่วโมงหลังจากเปิดตัว โดยสามารถขายรถยนต์ไฟฟ้าได้ 7,739 คัน ในเดือนธันวาคม 2565 ต่อมาเราได้เห็น ผู้ผลิตรถยนต์ไฟฟ้าสัญชาติจีนรายใหม่หลายรายเข้าสู่ตลาดยานยนต์ไทยด้วยรถยนต์ไฟฟ้าในราคาที่ผู้บริโภคจับต้องได้ บริษัทเหล่านี้ได้รับประโยชน์จากข้อตกลงการค้าเสรี (FTA) ที่ยกเว้นภาษีนำเข้าสำหรับยานพาหนะไฟฟ้าบางประเภทที่ผลิตในจีน เราเข้าใจว่าเจตนารมณ์ของข้อตกลงนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมการค้าระหว่างทั้งสองประเทศและตั้งใจส่งเสริมการนำเข้ารถกอล์ฟและเครื่องจักรในคลังสินค้าเป็นหลัก เป็นที่เข้าใจกันว่ารถยนต์ไฟฟ้าไม่ได้อยู่ในความสนใจเมื่อมีการลงนามสนธิสัญญาดังกล่าวในปี 2546 ซึ่งเป็นระยะเวลาห้าปีก่อนที่ Tesla จะเริ่มผลิตรถยนต์คันแรก ต่อมาในปี 2565 เพื่อทำตามคำมั่นสัญญาของประเทศไทยในการต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ และเพื่อเพิ่มระดับการแข่งขันในธุรกิจรถยนต์ไฟฟ้า รัฐบาลจึงออกนโยบายเพิ่มเติมเพื่อลดภาษีสำหรับรถยนต์ไฟฟ้าโดยไม่คำนึงถึงแหล่งที่มาของการผลิต

นั่นส่งผลให้ตลาดยานยนต์ไทยมีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ โดยราคาของรถยนต์พลังงานไฟฟ้ามือหนึ่งต่ำกว่ารถยนต์ที่มีเครื่องยนต์สันดาปภายใน (ICE) ในรุ่นที่เทียบเคียงกันได้ ซึ่งตรงกันข้ามกับตลาดอื่นๆ เช่น สหรัฐอเมริกา ซึ่งรถยนต์พลังงานไฟฟ้ามีราคาแพงกว่า การบิดเบี้ยวของกลไกตลาดนี้ส่วนใหญ่เกิดมาจากช่องว่างของ FTA ที่ได้เพิ่มความน่าดึงดูดและต้นทุนในการซื้อรถยนต์ไฟฟ้าที่จับต้องได้ ทำให้ผู้บริโภคอยากหันมาใช้รถไฟฟ้ามากขึ้น จากราคารถยนต์ไฟฟ้าที่ต่ำอยู่แล้วและยังได้รับการสนับสนุนจากนโยบาย EV 3.0 ของรัฐบาลไทยที่ให้เงินอุดหนุนโดยตรงสำหรับผู้ซื้อรถยนต์ไฟฟ้า นอกจากนี้ยังมีนโยบาย EV 3.5 ที่คาดว่าจะส่งเสริมเป้าหมายระยะยาวในการทำให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางการผลิตรถยนต์ไฟฟ้า ในปี 2566 รถยนต์ไฟฟ้ามีจำนวนคิดเป็นร้อยละ 9 ของรถยนต์จดทะเบียนใหม่ที่ขายได้และมีอัตราการเติบโตที่ร้อยละ 690

จากสถิติที่กล่าวมาข้างต้น เราเชื่อว่าอาจจะเร็วเกินไปที่เราจะส่งสัญญาณเตือนเกี่ยวกับความเสี่ยงหรือโอกาสที่อาจเกิดขึ้น โดย ณ สิ้นปี 2566 ประเทศไทยมีรถยนต์ไฟฟ้าที่จดทะเบียนแล้วประมาณ 89,165 คัน เทียบกับฐานรถยนต์จดทะเบียนเกือบ 19 ล้านคัน นั่นคือการแย่งส่วนแบ่งทางการตลาดไปได้เพียงร้อยละ 0.5

เราเชื่อว่าความต้องการรถยนต์ไฟฟ้าที่เห็นในช่วง 15 เดือนที่ผ่านมาเกิดจากจากแรงกระตุ้นในการซื้อของกลุ่มชนชั้นกลางและชนชั้นสูงที่อยากลองใช้รถยนต์ไฟฟ้าเป็นรายแรกๆ การออกแบบภายนอกที่เรียบหรู คุณสมบัติภายในที่ครบครัน ราคาที่ค่อนข้างต่ำ และเทรนด์แฟชั่นทำให้รถยนต์ไฟฟ้าเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับผู้ซื้อรถยนต์ อย่างไรก็ตามผู้บริโภคควรระมัดระวังกับสิ่งที่จะเกิดขึ้นหลังจากการเป็นเจ้าของรถยนต์ไฟฟ้า เพราะระยะเวลาในการเป็นเจ้าของรถยนต์จะนานหลายปี และเนื่องจากเป็นสิ่งใหม่ ดังนั้นข้อเสียและค่าใช้จ่ายในการเป็นเจ้าของรถยนต์ไฟฟ้าจึงยังไม่เป็นที่เข้าใจและรับรู้ ในวงกว้าง

โดยพื้นฐานแล้ว ตลาดยานยนต์ต้องอยู่บนระบบนิเวศซึ่งต้องประกอบไปด้วยโครงสร้างพื้นฐานและองค์ประกอบต่างๆ เช่น สถานีเติมน้ำมัน ช่างซ่อมบำรุงที่มีทักษะ ตลาดมือสองที่คึกคัก และกรมธรรม์ประกันภัยที่มีการรับประกันและราคาที่เหมาะสม ในประเทศไทย องค์ประกอบเหล่านี้ส่วนใหญ่ยังด้อยพัฒนา สิ่งที่จะต้องมีในกระบวนการตัดสินใจซื้อรถยนต์ไฟฟ้าคือการพิจารณาต้นทุนการเป็นเจ้าของตลอดอายุการใช้งาน ในขณะที่เจ้าของรถยนต์ไฟฟ้าจะได้รับประโยชน์จากการไม่ต้องเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องและค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษาที่น้อยลง การประหยัดเหล่านั้นจะถูกชดเชยด้วยรอบการเปลี่ยนยางที่เร็วขึ้น มูลค่าที่ลดลงเร็ว (ค่าเสื่อมราคาที่สูงขึ้น) เบี้ยประกันที่สูงขึ้น และระยะเวลาการซ่อมแซมที่ยาวนานขึ้นในกรณีที่เกิดอุบัติเหตุ

เมื่อผู้ผลิตและผู้ขายรถยนต์ไฟฟ้าช่วยให้ตลาดเอาชนะข้อพิจารณาที่กล่าวมาข้างต้น พวกเขาก็เผชิญกับความท้าทายอีกอย่างหนึ่ง คือความกังวลเรื่องระยะทาง โดยพื้นฐานแล้ว ความกลัวว่าแบตเตอรี่จะหมดก่อนที่จะถึงสถานีชาร์จยังคงเป็นอุปสรรคต่อการยอมรับรถยนต์ไฟฟ้าในวงกว้าง

ลองนึกภาพการต้องติดอยู่ในรถยนต์ไฟฟ้าบนถนนในช่วงก่อนปีใหม่และก่อนสงกรานต์ ซึ่งอาจต้องใช้เวลากว่าแปดชั่วโมงในการเดินทางจากกรุงเทพไปนครราชสีมาเนื่องจากการจราจรติดขัด โดยทั่วไปแล้วระยะทาง 260 กิโลเมตรกับภูมิประเทศที่เป็นเนินเขานี้จะใช้เวลาสามถึงสี่ชั่วโมงในวันธรรมดา ในระหว่างทางจะมีสถานีชาร์จสักกี่แห่ง และเส้นทางใดที่คุณจะต้องเจอกับการจราจรที่หนาแน่น แม้ว่าคุณจะไปถึงสถานีชาร์จได้ก่อนที่แบตเตอรี่จะหมด แต่การชาร์จแบบเร็ว 30 นาทีต่อครั้งจะเป็นอย่างไรเมื่อเทียบกับการเติมน้ำมัน 5 นาที คุณต้องรอกี่ชั่วโมงกว่าจะถึงคิวคุณเพราะไม่มีทางเลือกอื่นในบริเวณใกล้เคียง จะเกิดอะไรขึ้นหากสถานีชาร์จที่คุณจองผ่านแอปทำงานผิดปกติเมื่อคุณมาถึง จะเป็นอย่างไรหากคุณเห็นร้านอาหารริมถนนที่น่าสนใจ และต้องการแวะจอดแต่ได้จองเวลาที่สถานีชาร์จที่อยู่ห่างออกไป 100 กิโลเมตรไว้แล้ว หากไม่มีเครือข่ายการชาร์จที่ดีกว่านี้ การเดินทางระยะทางไกลด้วยรถยนต์ไฟฟ้าจำเป็นต้องมีการวางแผนอย่างเป็นระบบเพื่อให้การเดินทางเป็นไปอย่างราบรื่น นี่ไม่ใช่การวางแผนวันหยุดพักผ่อนที่ยืดหยุ่นและไร้กังวลซึ่งควรจะเป็นข้อได้เปรียบข้อหนึ่งของการเป็นเจ้าของรถยนต์

เนื่องจากรถยนต์ไฟฟ้าเป็นสิ่งที่ค่อนข้างใหม่ในประเทศไทย เราจึงควรมองหาตัวอย่างจากประเทศที่อุตสาหกรรมนี้ถูกพัฒนามากแล้วเพื่อรวบรวมข้อมูลเชิงลึก เช่น สหรัฐอเมริกาและสหภาพยุโรป สิ่งที่น่าสนใจคือในสหรัฐอเมริกาซึ่งเป็นตลาดที่มีองค์ประกอบโครงสร้างพื้นฐานที่กล่าวมาข้างต้น ยอดขายรถยนต์ไฟฟ้าดูเหมือนจะหยุดนิ่ง ปัจจุบันเครื่องยนต์ไฮบริดเป็นประเภทเครื่องยนต์ที่ขายดีที่สุด และดูเหมือนจะเป็นตัวเลือกที่ถูกใจและคุ้มค่าสำหรับผู้ซื้อรถยนต์ ในขณะเดียวกัน สหภาพยุโรปมีตลาดรถยนต์ไฟฟ้าที่คึกคักมากกว่าเนื่องจากนโยบายของรัฐบาลที่สนับสนุนผู้ผลิตรถยนต์ ที่จำหน่ายรถยนต์ไฟฟ้ามากกว่ารัฐบาลสหรัฐอเมริกา ปีที่แล้วรถยนต์ไฟฟ้าคิดเป็นประมาณร้อยละ 7 ของรถยนต์ที่จดทะเบียนในสหรัฐอเมริกา เทียบกับจำนวนร้อยละ 12 ในสหภาพยุโรป

สำหรับตอนนี้ มุมมองของเราคือรถยนต์ไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์ที่เป็นเหมือนกับแกดเจ็ตประจำเดือนของตลาดรถยนต์ เราเชื่อว่าเมื่อความตื่นเต้นเริ่มลดลง เราจะต้องใช้เวลาเพื่อให้เทคโนโลยีได้พัฒนาเต็มที่และมีการสร้างโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็น นโยบายของรัฐบาลเกี่ยวกับเขตการค้าเสรีและการอุดหนุนอาจปรับเปลี่ยนได้เช่นกัน เนื่องจากปรากฏการณ์รถยนต์ไฟฟ้านี้ไม่น่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรมอย่างรวดเร็วและทันที เราจะยังคงเฝ้าระวังและติดตามองค์ประกอบต่างๆ ของตลาดรถยนต์อย่างใกล้ชิดให้มีมุมมองที่ทันต่อเหตุการณ์เพื่อให้เราสามารถปรับตัวตามได้ทันท่วงที บริษัทของท่านได้อนุมัติสินเชื่อทะเบียนรถยนต์ไฟฟ้าคันแรกไปแล้ว

ปีที่ AI กลายเป็นกระแสหลัก

ในเดือนพฤศจิกายน ปี 2565 ChatGPT ของ OpenAI เปิดตัวสู่สายตาชาวโลก และภายในไม่กี่วันก็มีผู้ใช้ถึง 100 ล้านคนภายในไม่กี่เดือน มีการปล่อยตัวอัปเกรดเพิ่มเติม ซึ่งพัฒนาไปไกลกว่าการสร้างข้อความและมีความสามารถในการสร้างภาพถ่ายและวิดีโอ

แม้ว่า AI และ Machine Learning จะเป็นคำศัพท์ในวงการเทคโนโลยีและวงการธุรกิจมานานหลายปี แต่ฟีเจอร์ที่ผมเชื่อว่าช่วยให้เทคโนโลยีนี้สามารถก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงได้อย่างแท้จริงก็คือความเป็นมิตรต่อผู้ใช้ การที่เราสามารถใช้เทคโนโลยี Generative AI (GAI) โดยใช้ภาษาปกติแทนภาษาโปรแกรมมิ่งได้แก้ปัญหาในการต้องใช้ความรู้ทางเทคนิค และส่งผลให้ทุกคนสามารถเข้าถึง AI ได้ ส่งผลให้ประสิทธิภาพการทำงานและความคิดสร้างสรรค์ทั่วโลกเพิ่มขึ้นในทันที

เพื่อให้เข้าใจเรื่องนี้ เราเพียงแค่ต้องดูคอนเทนต์ที่โพสต์โดยผู้ไม่ได้มีความชำนาญในการสร้างคอนเทนต์บนโซเชียลมีเดียในปัจจุบัน เทียบกับปีที่แล้ว คอนเทนต์ส่วนใหญ่ที่เราเห็นต้องใช้เวลา ความพยายาม และเงินของผู้เชี่ยวชาญด้านคอมพิวเตอร์กราฟิกในการสร้าง ในปัจจุบัน ผู้คนที่ไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญด้านกราฟิกสามารถใช้คำสั่งง่ายๆ บนโปรแกรม Midjourney, ChatGPT หรือแอปที่เปิดใช้งาน AI อื่นๆ ก็สามารถสร้างผลลัพธ์ที่น่าอัศจรรย์ได้

ทีมผู้บริหารและบริษัทของท่านรู้สึกตื่นเต้นกับศักยภาพของเทคโนโลยีนี้ในการสร้างความแตกต่างระหว่าง เงินติดล้อ และคู่แข่งคนอื่นๆ ในธุรกิจการให้สินเชื่อและธุรกิจนายหน้าประกันภัย ผมไม่อยากจะเปิดเผยมุมมอง กิจกรรมภายใน และวิธีการของเรามากเกินไป แต่ผมสามารถรับรองกับผู้ถือหุ้นของเราว่าภายในองค์กรเรากำลังทำการทดลองเทคโนโลยี GAI อย่างแข็งขัน เราได้พัฒนาการใช้งานในด้านต่างๆ ทั่วทั้งองค์กร เช่น การเงินและการบัญชี การตรวจจับและป้องกันการทุจริต การบริการลูกค้า การจัดการสาขา การพัฒนาซอฟต์แวร์ และการตลาดและการขาย

ตัวช่วยในการปลดล็อกประโยชน์ของเทคโนโลยีนี้ก็คือข้อมูล โชคดีที่สิ่งนี้สอดคล้องกับแนวทางการสร้างธุรกิจที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูลของเรา นอกจากนี้ การลงทุนอย่างต่อเนื่องในการที่ให้ลูกค้าสามารถทำธุรกรรมด้วยตัวเองผ่านระบบดิจิทัลต่างๆ นอกจากจะช่วยเพิ่มความสะดวกสบายของลูกค้าแล้ว ยังสามารถสร้างข้อมูลได้มากขึ้นอีกด้วย ด้วย GAI เราคาดหวังว่าการกรองข้อมูลที่เรามีเพื่อหาข้อมูลเชิงลึกในมิติใหม่จะง่ายขึ้นและเร็วขึ้น พูดง่ายๆ ก็คือ เราคาดหวังว่าวงล้อข้อมูลของเราจะเร่งความเร็วและหมุนไปข้างหน้าเร็วมากขึ้น

เมื่อเทคโนโลยีเติบโตจนเต็มที่ การแข่งขันระหว่างบริษัทที่ขายโซลูชันระดับองค์กร เช่น OpenAI, Salesforce, Microsoft และ Google มีความชัดเจนมากขึ้น สิ่งนี้เป็นสิ่งที่เราคาดหวังและเราคาดว่าจะได้รับประโยชน์จากการให้บริการโซลูชันนี้โดยเราจะแบ่งปันรายละเอียดมากขึ้นว่าเราทำอย่างไรเพื่อใช้เทคโนโลยีนี้ในการปรับปรุงประสบการณ์ของลูกค้าในขณะเดียวกันก็เพิ่มการเติบโตของรายได้พร้อมการควบคุมต้นทุนให้เหมาะสม

ธุรกิจสินเชื่อ

การเติบโตที่ช้าลง อัตรากำไรขั้นต้นที่น้อยลง คุณภาพที่ยั่งยืน ความสามารถในการดำเนินงานที่เพิ่มขึ้น

แม้ว่าปัจจัยมหภาคจะไม่ค่อยมีเสถียรภาพและส่วนต่างรายได้ดอกเบี้ยสุทธิ (NIM) จะหดตัวลง แต่ทีมผู้บริหารของเรายังสามารถสร้างการเติบโตในธุรกิจของเงินติดล้อได้อย่างมีคุณภาพต่อไป ยอดสินเชื่อของเราขยายตัว 16.2 พันล้านบาท และจำนวนลูกค้าสินเชื่อของเราเพิ่มขึ้นจำนวน 144,610 ราย กลุ่มผลิตภัณฑ์รถยนต์ของเราเติบโตมากที่สุด โดยมีสาเหตุมาจากการเจาะตลาดโดยผลิตภัณฑ์ที่เป็นที่นิยมคือ บัตรติดล้อ ซึ่งอัตราการใช้งานเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 33 เป็นร้อยละ 44 นอกจากนี้ การเติบโตของพอร์ตสินเชื่อรถจักรยานยนต์ของเราชะลอตัวลงโดยเติบโตร้อยละ 18 ลดลงจากอัตราการเติบโตที่ร้อยละ 47 ในปีก่อน ซึ่งสะท้อนถึงอัตราการใช้งานที่สูงสำหรับผู้ใช้บัตรติดล้อ เมื่อปีที่แล้วเราใช้ความระมัดระวังมากขึ้นในการอนุมัติสินเชื่อรถบรรทุก และพอร์ตสินเชื่อนเติบโตขึ้นเพียงร้อยละ 7 เท่านั้น การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ล้วนมีส่วนทำให้กำไรสุทธิเพิ่มขึ้นร้อยละ 4

ผมคิดว่าสิ่งที่น่าทึ่งที่ช่วยให้เรามีผลประกอบการที่ดีใน ปีที่ผ่านมาก็คือความสามารถของเราในการยกระดับการดำเนินงานและการเพิ่มการใช้เทคโนโลยีต่างๆ ทำให้เรามีความสามารถในการลงทุนเพื่ออนาคตของเรามากขึ้น เราเริ่มต้นปีด้วยจำนวนสาขา 1,628 แห่ง และยอดสินเชื่อเฉลี่ย 50 ล้านบาทต่อสาขา รวมถึงจำนวนลูกค้าเฉลี่ยที่แต่ละสาขาให้บริการจำนวน 693 รายต่อสาขา ณ สิ้นปี ตัวเลขต่อสาขาเหล่านี้เพิ่มขึ้นเป็นยอดสินเชื่อเฉลี่ย 58 ล้านบาทต่อสาขา จำนวนลูกค้าเฉลี่ย 793 รายต่อสาขา และเพื่อให้บรรลุเป้าหมายนี้ เราได้หยุดการเปิดสาขาใหม่ชั่วคราวในช่วงครึ่งปีแรก และมุ่งเน้นไปที่การปรับปรุงสาขาที่เรามีอยู่แล้วเพื่อให้มั่นใจในคุณภาพและมาตรฐานการให้บริการ เราจบปีด้วยจำนวนสาขา 1,678 สาขา ประมาณร้อยละ 9 ของสาขาทั้งหมด เปิดทำการ 7 วัน ต่อสัปดาห์ ตั้งอยู่ในสถานีบริการน้ำมันขนาดใหญ่ ศูนย์การค้า และห้างสรรพสินค้า เพื่อสะท้อนถึงแนวโน้มของไลฟ์สไตล์ของผู้บริโภคที่มีความเป็นคนเมืองมากขึ้น

ในแง่ของเทคโนโลยี เราเห็นว่าลูกค้ามีแนวโน้มในการทำธุรกรรมด้วยตัวเองมากขึ้น ผู้ใช้แอปพลิเคชันเงินติดล้อเพิ่มขึ้นจาก 400,000 คนในปี 2565 เป็น 670,000 คนในปี 2566 ซึ่งส่งผลให้มีจำนวนธุรกรรมที่ดำเนินการผ่านแอปพลิเคชันเพิ่มขึ้นอย่างมาก โดยธุรกรรมรายการเบิกเงินเพิ่มขึ้น 7 ล้านครั้ง และธุรกรรมอื่นๆ เพิ่มขึ้น 39 ล้านครั้ง ในไตรมาสที่ 3 ของปี 2566 เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันในปีก่อนหน้า สิ่งนี้ชี้ให้เห็นถึงการเข้าถึงและยอมรับระบบดิจิทัลของผู้บริโภค เมื่อเราเปรียบเทียบข้อมูลระหว่างพื้นที่เขตเมืองใหญ่ เช่น กรุงเทพมหานครและปริมณฑล เชียงใหม่ ภูเก็ต นครราชสีมา และขอนแก่น กับจังหวัดอื่นๆ จะเห็นว่าสัดส่วนของลูกค้าที่ใช้บริการโอนเงินสินเชื่อเข้าบัญชี (E-Withdraw) นั้นไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ โดย มีอัตราการใช้บริการโอนเงินสินเชื่อเข้าบัญชี (E-Withdraw) เฉลี่ยอยู่ที่ร้อยละ 60 นอกจากนี้เมื่อเปรียบเทียบกับ สี่ปีที่แล้ว (ในปี 2562) จำนวนธุรกรรมแบบบริการตนเองมีเพียงหลักพันรายการ และกิจกรรมต่างๆ ถูกจำกัดอยู่เพียงการตรวจสอบสิทธิ์ในการ ขอสินเชื่อเพิ่มเติมเท่านั้น ปัจจุบันลูกค้าที่ใช้บริการเงินติดล้อ สามารถตรวจสอบยอดสินเชื่อคงเหลือ ชำระคืน ถอนเงินเพิ่มจากวงเงินเครดิตที่เหลือ เปลี่ยนแปลงข้อมูลติดต่อ และต่ออายุกรมธรรม์ประกันภัยได้ นอกจากนั้น เรายังเพิ่มฟีเจอร์ของการโอนวงเงินสินเชื่อเข้าบัญชีธนาคารผู้กู้ได้จากแอปในไตรมาสที่ 2 ปี 2566 ซึ่งทำให้จำนวนธุรกรรมของผู้ใช้แอปเพิ่มขึ้นร้อยละ 151 ภายใน 3 เดือนหลังจากเปิดตัว

เราล้มเลิกความพยายามในการแข่งกับคู่แข่งด้วยการเปิดสาขาจำนวนมากๆ มานานแล้ว โดยคาดหวังว่าลูกค้าจะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้วยการหันไปทำธุรกรรมแบบบริการตนเองสำหรับธุรกรรมง่ายๆ ขณะเดียวกันก็ต้องการการบริการคุณภาพสูงในสาขา พร้อมๆ กับการที่เราพยายามเพิ่มขีดความสามารถในการสร้างกระบวนการการทำธุรกรรมต่างๆ ให้มีความง่าย เราได้ลงทุนในการเสริมสร้างทักษะของพนักงานให้สูงขึ้น และกำหนดให้ประสิทธิผลของสาขาเป็นตัวบ่งบอกการสร้างมูลค่าเพิ่มที่ดีกว่าจำนวนสาขาและพนักงาน จากแนวทางนี้ เมื่อปีที่แล้ว เราได้เลื่อนตำแหน่งพนักงานของเราให้เป็นผู้จัดการพื้นที่จำนวนหลายร้อยคนจากกลุ่มผู้จัดการสาขาของเรา โดยรวมแล้ว มีจำนวนผู้จัดการสาขา 56 คนที่เพิ่มความท้าทายในการทำงานด้วยการขยายขอบเขตจากการดูแลสาขาจากหนึ่งสาขาเป็นสองสาขา และจำนวนผู้จัดการพื้นที่ของเรา ซึ่งแต่ละคนต้องดูแลจำนวนสาขาระหว่าง 10-20 สาขา เพิ่มขึ้นจาก 70 คนในช่วงต้นปีเป็น 120 คนในสิ้นปี การเลื่อนตำแหน่งส่งผลให้ผู้จัดการพื้นที่ใช้เวลาในการบริหารจัดการน้อยลงและมีเวลามากขึ้นสำหรับการสร้างความสัมพันธ์และให้คำแนะนำแก่เพื่อนร่วมงานรุ่นน้อง ที่สำคัญกว่านั้น การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ทำให้เราสามารถกลับมาเปิดสาขาได้อีกครั้งในช่วงครึ่งหลังของปี ตลอดปี 2566 เราได้ให้ความสำคัญเป็นอย่างมากในการช่วยให้ผู้นำรุ่นใหม่นี้พัฒนาทักษะการจัดการและการสื่อสาร

นอกจากการลงทุนในการพัฒนาบุคลากรในเครือข่ายสาขาของเราแล้ว เรายังพัฒนาบุคลากรผู้นำที่สำนักงานใหญ่ของเราอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าเราจะมีระเบียบวินัยในการใช้จ่ายมากขึ้นจากภาวะเศรษฐกิจที่ตึงตัว แต่สิ่งที่เราลงทุนเพิ่มทุกๆ ปีคือการฝึกอบรมและการพัฒนาบุคลากรของเรา

เช่นเดียวกับที่เราได้กล่าวไว้เมื่อปีที่แล้วเกี่ยวกับมุมมองของเราในการลงทุนด้านไอที เงินติดล้อจะจัดสรรทรัพยากรเพื่อพัฒนาบุคลากรของเราอย่างต่อเนื่อง เราเห็นว่าโลกกำลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และวิธีที่ดีที่สุดในการรักษาความเป็นผู้นำคือการเพิ่มทักษะของชาวเงินติดล้ออย่างต่อเนื่อง แนวทางนี้ทำให้บริษัทของเรามีทีมบุคลากรที่แข็งแกร่งและมีวัฒนธรรมองค์กรที่ น่าดึงดูดที่สุดในหมู่ผู้ประกอบการสินเชื่อทะเบียนรถและนายหน้าประกันภัยในประเทศไทย นอกจากนี้ เราเชื่อว่าช่วงเวลาที่ผู้อื่นไม่ลงทุนในเรื่องการพัฒนาบุคลากรเพื่อบีบให้กำไรดีขึ้นเล็กน้อยเป็นช่วงเวลาที่ดีที่สุดในการสร้างความแตกต่างจากผู้เล่นรายอื่นในท้องตลาด

คุณภาพสินเชื่อและเงินทุน: สิ่งนี้ส่งผลกระทบต่อทุกคน แต่กระทบเราน้อยกว่าคนอื่นอยู่บ้าง

เมื่อเร็วๆ นี้ มีคนเปรียบเทียบเรื่องการบริหารความเสี่ยงของบริษัทเราเสมือนกับเป็นบ้านที่สวยงามในย่านที่อยู่ได้อย่างยากลำบาก แม้ว่าผลการดำเนินงานของเราก็ถูกกระทบจากปัจจัยภายนอกหลายประการที่ส่งผลต่อต้นทุนด้านความเสี่ยงของเรา แต่ผมเชื่อว่าท่านผู้ถือหุ้นของเงินติดล้อ จะสามารถมีความสบายใจได้มากขึ้นเมื่อท่านพิจารณาถึงความแข็งแกร่งของพอร์ตสินเชื่อของเรา

ในด้านคุณภาพ สินเชื่อที่มีอายุน้อยของเราส่งสัญญาณในเชิงบวกด้านคุณภาพ อัตราการผิดนัดชำระหนี้ในช่วงต้นของสัญญาสำหรับสินเชื่อที่อนุมัติในปีนี้ต่ำกว่าที่เกิดขึ้นตลอดปี 2565 ซึ่งเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงนโยบายการให้สินเชื่อที่เราเริ่มดำเนินการตั้งแต่ไตรมาสที่ 4 ปี 2565 หลังจากที่เราพบปัญหาคุณภาพพอร์ตสินเชื่อที่ลดลง การตัดสินใจอย่างรวดเร็วของทีมบริหารความเสี่ยงและการอนุมัติสินเชื่อในการชะลอการปล่อยสินเชื่อรถบรรทุกนั้นสมเหตุสมผล ดังที่เห็นได้จากการ ผลประกอบการของผู้ให้สินเชื่อรถบรรทุกรายอื่นๆ การตัดสินใจเช่นนี้เกิดขึ้นจากกระบวนการบริหารความเสี่ยงที่เข้มงวด การวิเคราะห์ข้อมูลที่แม่นยำ และเหล่าผู้นำที่ตระหนักถึงความเสี่ยง

อย่างไรก็ตาม ต้นทุนด้านความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นก็มีผลต่อการเติบโตของกำไรของเราตามที่คาดไว้ นอกจากนี้ การตัดจำหน่ายหนี้สูญของเราเพิ่มขึ้นอย่างมากจาก 0.9 พันล้านบาทในปี 2565 เป็น 2.2 พันล้านบาทในปี 2566 ทำให้ต้นทุนด้านความเสี่ยงของเราสูงถึงร้อยละ 3.34 จากร้อยละ 2.22 ในปีก่อนหน้า

นักลงทุนที่ติดตามความคืบหน้าของผลการดำเนินงานของเราตลอดทั้งปีจะสังเกตเห็นว่าต้นทุนด้านความเสี่ยงของเราอยู่ที่เพียงร้อยละ 3.06 สำหรับ 9 เดือนแรกของ ปี 2566 และพุ่งสูงขึ้น ณ สิ้นปี การเพิ่มขึ้นของต้นทุนด้านความเสี่ยงนี้เกิดขึ้นโดยความตั้งใจ ในขณะที่ร้อยละ 15 ของสินเชื่อที่ตัดจำหน่ายหนี้สูญนั้นมาจากการที่หนี้ของพอร์ตสินเชื่อในช่วงโรคโควิด-19 ที่ได้รับการ ผ่อนปรนทยอยหมดอายุ ทีมผู้บริหารของเราจึงตัดสินใจตัดจำหน่ายหนี้สงสัยจะสูญเร็วกว่าปกติสำหรับหนี้ที่เราพิจารณาแล้วว่าจะไม่สามารถเรียกเก็บเงินได้ ในการทำเช่นนั้นเราได้ตั้งเงินสำรองหนี้สงสัยจะสูญเผื่อเอาไว้บนสินเชื่อกลุ่มนี้แล้ว

เช่นเดียวกับผู้ให้สินเชื่อรถทุกราย เราจบปี 2566 ด้วยความไม่แน่นอนในโอกาสของการขาดทุนจากการ ขายรถยนต์ พูดง่ายๆ ก็คือ เราไม่คาดว่ามูลค่ารถยนต์จะลดลงอย่างหนักตลอดทั้งปี ทำให้เกิดการขาดทุนจากการขายรถกลุ่มนี้มากกว่าที่เราคาดการณ์เอาไว้ด้วยจำนวนกว่า 220 ล้านบาท นอกจากนี้ เนื่องจากเราไม่สามารถระบุได้อย่างแม่นยำว่าการลดลงของราคารถมือสองนี้มีสาเหตุมาจากการที่ปริมาณการยึดรถกลับไปสู่สภาวะก่อนโรคโควิด-19 หรือการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง อันเนื่องมาจากการเข้าสู่ตลาดของรถยนต์ไฟฟ้า เราจึงตัดสินใจด้วยความระมัดระวังในการเพิ่มอัตราส่วนเงินทุนสำรองต่อหนี้สงสัยจะสูญของเรา

ในแง่ของเงินทุน เงินติดล้อยังคงรักษาอันดับความน่าเชื่อถือทางเครดิตไว้ที่ระดับที่สูงที่สุดในบรรดาผู้ประกอบการสินเชื่อทะเบียนรถ ซึ่งช่วยให้บริษัทของเราสามารถดึงดูดแหล่งเงินทุนจากสถาบันทางการเงินได้อย่างต่อเนื่อง และสามารถออกเสนอขายหุ้นกู้ในอัตราดอกเบี้ยที่ดี ขณะเดียวกันเราก็บริหารสินทรัพย์และหนี้สินให้มีระยะเวลาสอดคล้องกัน ในสภาวะที่การจัดหาสินเชื่อเป็นไปด้วยความยากลำบาก บริษัทของเรายังคงสามารถรักษาวงเงินสินเชื่อที่ไม่ได้เบิกใช้ได้มากกว่า 2 หมื่นล้านบาท ในปี 2566 เพียงปีเดียวการรีไฟแนนซ์หนี้ที่ครบกำหนดชำระเป็นจำนวน 17.2 พันล้านบาทในอัตราดอกเบี้ยที่สูงขึ้น ส่งผลกระทบกับกำไรก่อนหักภาษีสำหรับท่านผู้ถือหุ้นของเราเป็นจำนวน 1,824 ล้านบาท

เรายังคงมีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ และปรับปรุงนโยบายการอนุมัติสินเชื่ออย่างต่อเนื่อง

ในจดหมายของปีที่แล้ว ผมได้อธิบายหลักการบริหารความเสี่ยงบางส่วนของเราและลงรายละเอียดของนโยบายที่เกี่ยวข้องเพื่อให้ท่านผู้ถือหุ้นได้รับความสบายใจและมีความเข้าใจในมุมมองการบริหารความเสี่ยงของเรา เราคิดว่าเป็นสิ่งสำคัญที่ท่านผู้ถือหุ้นที่จะต้องทราบว่านโยบายของเราจะเปลี่ยนแปลงและพัฒนาไปตามบริบทของสภาวการณ์และความสามารถในการบริหารความเสี่ยงที่อาจจะเปลี่ยนแปลงไปของเรา

เรามีการผ่อนปรนนโยบายบางอย่างที่ผมได้กล่าวถึงเมื่อปีที่แล้วลงเพื่อให้เราสามารถให้บริการลูกค้าบางกลุ่มที่เราคาดว่าจะได้รับประโยชน์จากเงื่อนไขของสัญญาเงินกู้ที่ยืดหยุ่นที่มากขึ้น โดยปกติแล้ว เราจะให้ข้อเสนอเหล่านี้ก็ต่อเมื่อการทำเช่นนั้นจะเพิ่มรายได้ให้เรา นี่คือตัวอย่างของประโยชน์ที่เกิดจากการที่เรามีความสามารถในการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อปรับปรุงนโยบายของเราเพื่อเพิ่มผลตอบแทนให้กับท่านผู้ถือหุ้นบนความเสี่ยงที่เหมาะสมและในขณะเดียวกันก็สามารถตอบสนองความต้องการของลูกค้าของเราได้ดีมากขึ้น

การพัฒนาในมิติอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการให้สินเชื่อ

ในเดือนมกราคม 2566 บริษัทของเราได้เข้าทำธุรกรรมการลงทุนเป็นครั้งแรกโดยเข้าถือหุ้นจำนวน ร้อยละ 10 ในบริษัท สมใจ 2559 จำกัด (“สมใจ”) ซึ่งเป็นผู้ประกอบการธุรกิจให้เช่าซื้อรถจักรยานยนต์ ความสัมพันธ์ของเรากับสมใจเริ่มต้นในปี 2565 ด้วยข้อตกลงการให้บริการด้านไอที แม้ว่าสมใจจะเป็นบริษัทขนาดเล็กกว่าเงินติดล้อมาก แต่เรารู้สึกประทับใจในวิสัยทัศน์และความสามารถของทีมผู้บริหาร และหวังว่าจะได้เป็นหุ้นส่วนทางธุรกิจซึ่งจะช่วยให้ทั้งสององค์กรสามารถเรียนรู้และได้รับประโยชน์จากกันและกัน และประสบผลสำเร็จด้วยกันในอนาคต

ในเดือนธันวาคม 2566 หลังจากเราได้ทดลองผิดถูกจนได้ผลลัพธ์ที่น่าพอใจ เราก็ได้ตัดสินใจออกผลิตภัณฑ์สินเชื่อเพื่อคนมีที่ดินกับสาขาเงินติดล้อทั้ง 1,678 แห่ง เราเชื่อว่าการขายผลิตภัณฑ์นี้ ซึ่งแต่เดิมเป็นตลาดของเจ้าหนี้นอกระบบ จะส่งผลให้อุตสาหกรรมมีมาตรฐานที่สูงขึ้น และลดค่าใช้จ่ายทั้งที่เห็นและที่ซ่อนอยู่สำหรับผู้กู้กลุ่มนี้

ธุรกิจนายหน้าประกันภัยของเรายังมีการเติบโตด้วยตัวเองในอัตราที่สูงกว่าตลาด ในขณะเดียวกันเรายังเพิ่มบริการและช่องทางการจัดจำหน่ายใหม่ๆ

ปัจจุบันรายได้จากธุรกิจนายหน้าประกันวินาศภัยคิดเป็นร้อยละ 10 ของรายได้ทั้งหมดของบริษัท รายได้ค่าธรรมเนียมนี้เป็นจุดแตกต่างที่ทำให้เงินติดล้อ ในฐานะผู้ประกอบการสินเชื่อทะเบียนรถมีความแตกต่างจาก ผู้เล่นอื่น และเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้ผลประกอบการของเราดีกว่าคู่แข่ง ค่าธรรมเนียมและบริการของธุรกิจนายหน้าประกันภัยที่เราได้รับจากพันธมิตรบริษัทประกันภัยของเราเพิ่มขึ้นเป็น 1.9 พันล้านบาท ซึ่งสอดคล้องกับการเติบโตของเบี้ยประกันวินาศภัยของเราที่เติบโตกว่าร้อยละ 25 จากปีก่อนหน้า เบี้ยประกันภัยที่เราขายผ่านช่องทางแพลตฟอร์ม Areegator ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มที่ให้บริการผู้ประกอบการรายอื่นเพิ่มขึ้นกว่าสองเท่า ตัวเลขเหล่านี้ถือเป็นผลประกอบการที่ น่าประทับใจเมื่อเทียบกับตัวเลขการเติบโตของธุรกิจประกันวินาศภัยที่เติบโตเพียงร้อยละ 5 จากปีก่อนหน้า

เราต้องขอบคุณทีมผู้บริหารที่สามารถสร้างธุรกิจที่แข็งแกร่งโดยมีผลิตภัณฑ์ที่เหมาะกับตลาดและมีการลงทุนอย่างต่อเนื่องเพื่อบริการที่ส่งเสริมแพลตฟอร์มประกันภัยของเรา ความคิดริเริ่มอันหนึ่งที่ยืนยันถึงความมุ่งมั่นของเราในการยกระดับมาตรฐานธุรกิจนายหน้าประกันภัยก็คือ การตั้ง Claim Center เนื่องจากสำหรับลูกค้าแต่ละคนอุบัติเหตุเกิดขึ้นไม่บ่อยนัก กระบวนการยื่นเรียกร้องค่าสินไหมทดแทนและการติดตามผลกับบริษัทประกันภัยอาจทำให้เกิดความสับสน เกิดภาระ และความหงุดหงิดใจได้ เพื่อช่วยแก้โจทย์นี้ เราได้เปิดตัว Call Center “1501” ตลอด 24 ชั่วโมงเพื่อช่วยเหลือลูกค้าตลอดขั้นตอนการเรียกร้องค่าสินไหมทดแทน เพื่อให้ลูกค้าของเราเกิดความอุ่นใจและลดอุปสรรคในชีวิตของพวกเขาเมื่อมีเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดเกิดขึ้น

สิ่งที่สำคัญคือ ธุรกิจนายหน้าประกันภัยซึ่งเป็นธุรกิจที่ค่อนข้างใหม่ของเราถูกสร้างอยู่บนเทคโนโลยีที่ทันสมัยกว่าโครงสร้างพื้นฐานที่ใช้กับสินเชื่อทะเบียนรถที่ โตเต็มที่แล้วของเรา ธุรกิจนี้จะสามารถเติบโตอย่างรวดเร็วและเกิดนวัตกรรมใหม่ๆ ได้ ตัวอย่างที่เห็นได้คือการเปิดตัวนายหน้าประกันภัยดิจิทัลบนเว็บไซต์ www.heygoody.com การเป็นนายหน้าประกันภัยบนระบบดิจิทัลเต็มรูปแบบนี้เป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามกับรูปแบบนายหน้าประกันภัยแบบดั้งเดิมที่ต้องใช้คนจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นการขายผ่านตัวแทน การขายผ่านทางโทรศัพท์ หรือผ่านสาขา

นอกจากการมีอินเทอร์เฟซที่ใช้งานง่ายที่ทำให้ประสบการณ์การซื้อประกันผ่านระบบออนไลน์ราบรื่นแล้ว ท่านผู้ถือหุ้นจะเกิดความประทับใจถ้าได้เข้าใจถึงเบื้องหลังการสร้าง www.heygoody.com คนส่วนใหญ่จะแปลกใจเมื่อรู้ว่าต้นทุนการพัฒนา heygoody อยู่ที่เพียง 20 ล้านบาท และธุรกิจทั้งหมดขับเคลื่อนโดยทีมงานที่มีความทุ่มเทจำนวน 16 คน ตลอดระยะเวลา 10 เดือน เราประสบความสำเร็จในการเปิดตัวธุรกิจนี้แม้จะมีทุน ทรัพยากร และเวลาที่มีอยู่อย่างจำกัดก็ตาม นี่เป็นผลมาจากการที่เรามีแนวทางในการสร้างธุรกิจของเงินติดล้อด้วยวิธีที่ถูกต้องตลอดหลายปีที่ผ่านมา

เราประมาณการว่า หากคู่แข่งต้องการเลียนแบบ heygoody ตั้งแต่เริ่มต้นโดยเริ่มจากหาผู้เชี่ยวชาญด้านไอทีจากภายนอก พวกเขาอาจจะต้องใช้เวลา 2 ปีต้องลงทุนจำนวน 80 ล้านบาท เพิ่มเติมนอกเหนือจากค่าใช้จ่ายค่าตัวผู้บริหารและการตลาด ด้วยการใช้ประโยชน์จากสินทรัพย์ไอทีที่เรามีอยู่ รวมถึงความรู้ด้านการประกันภัย และความสัมพันธ์กับบริษัทประกันภัย เราจึงสามารถนำเงินไปลงทุนกับแคมเปญการตลาดเพื่อโฆษณาและหาลูกค้าใหม่ได้โดยไม่ต้องใช้เงินไปกับการลงทุนส่วนอื่นๆ ด้วยการใช้ประโยชน์จากแหล่งทรัพยากรที่มีอยู่และการทำงานร่วมกันของบริษัทเรา ทีมงาน heygoody ได้แสดงพลังของชาวเงินติดล้อ และเป็นตัวอย่างว่าหากเรามุ่งมั่นใส่ใจเราก็จะสามารถทำได้ เราคาดหวังว่าบทเรียนในอนาคตและสินทรัพย์ด้านไอทีที่สร้างโดย heygoody จะถูกย้อนเอากลับไปใช้กับธุรกิจนายหน้าประกันภัยหลักและแพลตฟอร์ม Areegator ของเรา

เรื่องสุดท้ายของธุรกิจประกันภัยที่ผมอยากจะกล่าวถึงก็คือพัฒนาการสำคัญของอุตสาหกรรม เมื่อเร็วๆ นี้ คปภ. ได้ประกาศหลักเกณฑ์การกำหนดราคาเบี้ยประกันภัยรถยนต์ไฟฟ้า สิ่งที่น่าสนใจของประกาศนี้คือข้อกำหนดในการระบุผู้ขับขี่รถยนต์ เราเชื่อว่าข้อกำหนดที่ดูเหมือนไม่เป็นพิษเป็นภัยนี้บ่งชี้ถึงการเปลี่ยนแปลงวิธีการกำหนดราคาเบี้ยประกันภัยรถยนต์ที่อาจพัฒนาจากการคิดเบี้ยประกันตามมูลค่าสินทรัพย์ในปัจจุบันไปสู่การคิดเบี้ยประกันตามความเสี่ยง เช่นเดียวกับแนวคิดของข้อมูลเครดิตบูโรของผู้กู้ยืม เราเชื่อว่าข้อมูลที่มากพอ ในระบบฐานข้อมูลประกันภัยสามารถลดความด้อยประสิทธิภาพในอุตสาหกรรมประกันภัยและจะเป็นประโยชน์ต่อผู้บริโภค แม้ว่ายังอยู่ในช่วงเริ่มต้น การผลักดันอุตสาหกรรมไปสู่แนวทางดังกล่าวก็สมเหตุสมผล และในท้ายที่สุดควรเกิดประโยชน์ต่อบริษัทนายหน้าประกันภัยที่แข็งแรง ใช้เทคโนโลยีที่ดี และขับเคลื่อนด้วยข้อมูลเช่นเงินติดล้อ

แม้ว่าส่วนแบ่งการตลาดของธุรกิจนายหน้าประกันภัยของเราจะอยู่ในอันดับที่สองแล้ว แต่ธุรกิจนี้ก็ยังถือว่าใหม่อยู่มากเมื่อเทียบกับธุรกิจสินเชื่อของเรา เมื่อเราเติบโตอย่างรวดเร็ว เราก็มีข้อผิดพลาดแต่ทำให้เราได้เรียนรู้อยู่ทุกวัน เราปรารถนาที่จะเห็นข้อมูลเชิงลึกและได้รับความรู้เชิงลึกเกี่ยวกับการประกันภัยเหมือนที่เรารับจากธุรกิจการให้สินเชื่อเพื่อช่วยให้เรารักษาการเติบโตและความเป็นผู้นำในธุรกิจที่น่าตื่นเต้นนี้

เรายังคงสร้างรากฐานธุรกิจเพื่ออนาคตข้างหน้า

ผมต้องยอมรับว่า แม้การเติบโตพอร์ตสินเชื่อของเราจะอยู่ในระดับสูงของอุตสาหกรรม อัตราความเพียงพอของเงินสำรองต่อหนี้สงสัยจะสูญมีสูง มีรายได้ค่าธรรมเนียมที่ดี และมีการเติบโตของรายได้ แต่ก็มีหลายกรณีที่ถ้าหากเราตัดสินใจลงมือทำจะทำให้บริษัทของเราสามารถเพิ่มรายได้ได้เร็วขึ้นและสามารถชดเชยรายได้ดอกเบี้ยสุทธิที่ลดลงและต้นทุนด้านความเสี่ยงที่สูงขึ้นที่เป็นปัญหาของทั้งอุตสาหกรรมได้ แต่การตัดสินใจดำเนินธุรกิจในแนวทางนั้นจะทำให้เราต้องถอนการลงทุนด้านบุคลากร ด้านเทคโนโลยี และการริเริ่มโครงการใหม่ๆ ซึ่งหลายๆ โครงการต้องใช้ระยะฟักตัวที่ยาวนาน นอกจากนี้ แนวทางเหล่านั้นอาจจะส่งผลให้เราต้องเสนอแผนการพักชำระหนี้ให้กับลูกค้าที่เรารู้สึกว่าอาจจะไม่ได้รับประโยชน์อย่างยั่งยืนเพียงเพื่อช่วยให้เราสามารถเลื่อนการรับรู้ต้นทุนด้านความเสี่ยงออกไปแต่จะกลับมาเป็นปัญหากับเราในอนาคต แนวทางเหล่านั้นอาจทำให้เราคิดว่าอัตราดอกเบี้ยจะลดลงในอนาคตและผ่อนคลายนโยบายการบริหารระยะเวลาของสินทรัพย์และหนี้สินเพื่อเพิ่มรายได้ นอกจากนี้ หากเราต้องการเพิ่มการเติบโตของรายได้ เราก็อาจจะไม่จัดสรรทรัพยากรให้กับโครงการริเริ่มสร้างสรรค์ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง ในอนาคต

ถึงแม้ว่าทางที่ง่ายจะน่าดึงดูด แต่เรากลับเลือกที่จะเดินหน้าเพื่อสร้างความแตกต่างจากผู้ให้บริการสินเชื่อ ที่ไม่ใช่ธนาคารและนายหน้าประกันภัยรายอื่นๆ ไม่มีใครบังคับให้เราเปิดตัวนายหน้าประกันภัยดิจิทัล จัดเวิร์กชอปเพื่อเตรียมตัวในเรื่อง GAI เยี่ยมชมซิลิคอนวัลเลย์เพื่อยกระดับมุมมองของเราเกี่ยวกับภูมิทัศน์ของเทคโนโลยีที่เปลี่ยนแปลงไป หรือลงทุนทรัพยากรของเราเพื่อจัดโครงสร้าง พัฒนา และเตรียมความพร้อมให้กับผู้นำธุรกิจรุ่นต่อไปของเรา สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นการตัดสินใจจัดสรรทรัพยากรที่ทีมผู้บริหารของเราตั้งใจทำ เราทำการตัดสินใจเหล่านี้ในนามของท่านเพื่อให้แน่ใจว่าเงินติดล้อ จะเป็นองค์กรที่มีการพัฒนาอยู่เสมอ ทันสมัย และสร้างขึ้นเพื่อให้คงอยู่ได้อย่างยาวนาน

มองไปข้างหน้า: ความไม่แน่นอนที่เพิ่มขึ้น

เศรษฐกิจคือสภาพอากาศ และผู้คนมักจะพยายามคาดเดาว่าอากาศจะเป็นอย่างไร...อาจมีหิมะตก อาจมีฝนตก ข้างนอกอาจเป็นน้ำแข็ง ร้อนขึ้น และเย็นลง ในฐานะบริษัท เราได้เตรียมพร้อมสำหรับทุกสถานการณ์...งานของผมในระหว่างนั้นทั้งหมดก็คือการให้บริการลูกค้า

– Jamie Dimon การประชุมสุดยอด DealBook ปี 2566

แม้ว่าเราจะหวังว่าตลาดทุนจะผ่อนคลายความตึงเครียดลง อัตราดอกเบี้ยจะเริ่มลดลง การท่องเที่ยวจะกลับคืนสู่ระดับก่อนโรคโควิด-19 และนโยบายของรัฐบาลจะ จุดประกายการเติบโตทางเศรษฐกิจ ความหวังไม่ใช่สิ่งจะที่ช่วยให้เรานอนหลับสบาย

การคิดและการวางแผนสำหรับปี 2567 ยากลำบากกว่าปีที่แล้ว ความไม่แน่นอนของข้อมูลทางเศรษฐกิจและ ความเชื่อมั่นดูเหมือนจะรุนแรงและเปลี่ยนไปมาเร็วขึ้น ข้อมูลทางเศรษฐกิจใหม่ทำให้หลายคนมองว่าภาวะเศรษฐกิจเปลี่ยนจากภาวะถดถอยไปสู่ภาวะตกอย่างนุ่มนวล (Soft landing) ในสิ้นไตรมาสที่สาม “Higher for longer” หรือภาวะที่อัตราดอกเบี้ยจะคงอยู่ในระดับสูงหรือสูงขึ้นจะอยู่ไปอีกนาน เป็นความเชื่อที่เกิดขึ้นในหมู่นักเศรษฐศาสตร์และภาคธุรกิจ โดยมีความกังวลอยู่บ้างว่าธนาคารกลางสหรัฐอาจยังคงขึ้นอัตราดอกเบี้ยนโยบายภายในหกเดือนข้างหน้า เพียงไม่กี่สัปดาห์ต่อมา ทุกคนก็เปลี่ยนความเห็นไปในทางตรงข้ามอย่างสิ้นเชิง โดยเห็นว่ามีความเป็นไปได้ที่ธนาคารกลางสหรัฐจะผ่อนคลายนโยบายการเงินโดยอาจเกิดขึ้นทันทีในไตรมาส 1 ปี 2567 น่าแปลกที่ในปีที่แล้วเรามีความกังวลน้อยจากมุมมองที่เราเชื่อว่าสภาวะเศรษฐกิจในปี 2566 จะแย่กว่าในปี 2565 เพราะอย่างน้อยเราก็สามารถตั้งรับได้ แต่สำหรับในปีนี้ เรายังมีความยากลำบากในการจะคาดการณ์สถานการณ์ต่างๆ

เราสามารถบอกได้ว่าผลกระทบของรถยนต์ไฟฟ้าและการที่สถานการณ์สินเชื่อตึงตัวจะยังเป็นสิ่งที่กระทบกับผลการดำเนินงานของบริษัทในระยะสั้นต่อไป นอกจากนี้เรายังสามารถบอกได้ว่าผลกระทบของรถยนต์ไฟฟ้าจะไม่รุนแรงในระยะยาว เศรษฐกิจอาจถดถอยลงอย่างรวดเร็วและทำให้ ธปท. ปรับลดอัตราดอกเบี้ยตั้งแต่เนิ่นๆ ในทางกลับกัน อาจจะดีกว่าหากเราอยู่ในภาวะ "Higher for longer" เนื่องจากจะทำให้ผู้เล่นที่แข็งแกร่งกว่าเช่นเรามีความได้เปรียบด้านการจัดหาเงินทุน การใช้จ่ายภาครัฐที่มีความจำเป็นมากและการฟื้นตัวของการท่องเที่ยวมีแนวโน้มที่จะปรับตัวดีขึ้น ในท้ายที่สุด แม้ว่าเราเชื่อว่าเราได้พิจารณาภาพรวมเพื่อหาความเสี่ยงและโอกาสอย่างละเอียดแล้ว แต่เราสรุปได้ว่าเราควรระวังไม่ให้คิดมากเกินไปในเรื่องอนาคตที่ไม่อาจทราบได้ และทำงานของเราด้วยความรัดกุมเพื่อหลีกเลี่ยงเหตุการณ์ ที่เราไม่คาดคิด

ด้วยทัศนวิสัยที่จำกัด เรายังคงระมัดระวัง และเราวางแผนที่จะทำในสิ่งที่เราทำเสมอมามากขึ้น: รักษามุมมองในระยะยาว เป็นผู้สังเกตการณ์ที่ดีของเหตุการณ์ต่างๆ และจัดการเงินทุน คุณภาพพอร์ตสินเชื่อ และการใช้จ่ายไปพร้อมๆ กับการเพิ่มรายได้และการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ แนวทางการทำงานโดยเผื่อบัฟเฟอร์เพื่อความปลอดภัยในหลายๆ ด้านนั้นอธิบายได้ด้วยแนวคิดของ Carl Richards ที่ว่า “ความเสี่ยงคือสิ่งที่เหลืออยู่หลังจากที่คุณคิดว่าคุณได้คิดถึงทุกสิ่งทุกอย่างแล้ว”

ดังนั้น บริษัทของเราจะเริ่มต้นปี 2567 ด้วยความสามารถในการเติบโตด้วยแหล่งเงินทุนทางด้านการเงินที่สูงขึ้น สัดส่วนค่าใช้จ่ายทางเทคโนโลยีที่ลดลง และแพลตฟอร์มที่แข็งแกร่งยิ่งขึ้นในการสร้างศักยภาพในการดำเนินงาน เนื่องจากความเสี่ยงของพอร์ตสินเชื่อที่ได้รับผลกระทบจากนโยบายการการช่วยเหลือลูกหนี้ในช่วงโรคโควิด-19 ลดลงอย่างมาก และอัตราส่วนเงินสำรองต่อหนี้สงสัยจะสูญของเราอยู่ในระดับสูงสุดนับตั้งแต่ปี 2565 เราเชื่อว่างบดุลของเรายังคงมีความแข็งแกร่งเพียงพอที่จะรับมือกับเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดได้